سرمایه‌گذاری خصوصی و سرمایه‌گذاری خطرپذیر دو روش متفاوت برای تأمین مالی شرکت‌ها هستند که به‌رغم شباهت‌های ظاهری، تفاوت‌های بنیادینی در اهداف، فرآیندها و رویکردهای خود دارند. در ادامه، به بررسی این تفاوت‌ها و جزئیات هر یک خواهیم پرداخت.
تعریف سرمایه‌گذاری خصوصی
سرمایه‌گذاری خصوصی به معنای سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی است که سهام آن‌ها در بازارهای عمومی عرضه نمی‌شود. این روش بیشتر به شرکت‌های بزرگ و بالغ اختصاص دارد که یا برای بهبود عملکرد یا برای خصوصی‌سازی و حذف از بورس نیاز به سرمایه‌گذاری دارند. سرمایه‌گذاران اصلی در این حوزه معمولاً شامل نهادهای مالی بزرگ، صندوق‌های بازنشستگی و افراد یا شرکت‌های با سرمایه خالص بالا هستند.
ویژگی‌های اصلی سرمایه‌گذاری خصوصی:
- تمرکز بر شرکت‌های بالغ با سابقه‌ی عملیاتی مشخص.
- نیاز به سرمایه‌های کلان و سرمایه‌گذاران نهادی.
- هدف از سرمایه‌گذاری، بهبود عملکرد شرکت و فروش آن با سود در آینده است.
تعریف سرمایه‌گذاری خطرپذیر
سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) بر تأمین مالی استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوآور تمرکز دارد. این روش سرمایه‌گذاری معمولاً به شرکت‌هایی با پتانسیل رشد بالا اختصاص می‌یابد که به دلایل نوآوری یا ایجاد جایگاه جدید در بازار، نرخ بازدهی بالاتری را ارائه می‌دهند. سرمایه‌گذاران خطرپذیر شامل افراد ثروتمند، بانک‌های سرمایه‌گذاری و صندوق‌های تخصصی VC هستند.
مزایا و معایب سرمایه‌گذاری خطرپذیر:
- مزایا:
- کمک به رشد سریع شرکت‌های نوپا.
- ارائه‌ی دانش مدیریتی و فنی به استارتاپ‌ها.
- معایب:
- ریسک بالای شکست سرمایه‌گذاری.
- احتمال ورود سرمایه‌گذاران به تصمیم‌گیری‌های کلیدی شرکت.
مقایسه سرمایه‌گذاری خصوصی و خطرپذیر
1. نوع شرکت‌های هدف
- سرمایه‌گذاری خصوصی: شرکت‌های بالغ با عملکرد ضعیف یا نیازمند بهبود.
- سرمایه‌گذاری خطرپذیر: استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای کوچک با پتانسیل رشد بالا.
2. میزان مالکیت
- سرمایه‌گذاری خصوصی: معمولاً 100٪ مالکیت شرکت‌ها را خریداری می‌کنند و کنترل کامل به دست می‌آورند.
- سرمایه‌گذاری خطرپذیر: در کمتر از 50٪ سهام شرکت‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند و ریسک خود را میان چندین شرکت توزیع می‌کنند.
3. میزان سرمایه‌گذاری
- سرمایه‌گذاری خصوصی: مبالغ کلان را روی یک شرکت متمرکز می‌کنند.
- سرمایه‌گذاری خطرپذیر: سرمایه‌های کوچک‌تر را میان چندین استارتاپ توزیع می‌کنند.
4. حوزه فعالیت
- سرمایه‌گذاری خصوصی: شرکت‌هایی از هر صنعت.
- سرمایه‌گذاری خطرپذیر: محدود به حوزه‌های نوآورانه نظیر فناوری، بیوتکنولوژی و فناوری پاک.
رویکردهای مالی
سرمایه‌گذاری خصوصی:
- ترکیب منابع نقدی و بدهی برای تأمین مالی.
- تمرکز بر بهبود عملیات شرکت و خروج سودآور پس از چند سال.
سرمایه‌گذاری خطرپذیر:
- تأمین مالی تنها از طریق سهام.
- هدف‌گذاری بر افزایش ارزش شرکت در مراحل اولیه.
نظرات متخصصان
ربکا داوسون، رئیس موسسه مالی داوسون، تفاوت این دو نوع سرمایه‌گذاری را چنین توضیح می‌دهد:
“سرمایه‌گذاری خصوصی به‌طور معمول دارایی‌های چند سرمایه‌گذار را ترکیب می‌کند تا بخش‌هایی از یک شرکت یا کل آن را خریداری کند. در مقابل، سرمایه‌گذاری خطرپذیر ریسک تأمین مالی مشاغل جدید را بر عهده می‌گیرد تا به آن‌ها کمک کند به سطحی از بلوغ برسند که برای خدمات بانکداری سرمایه‌گذاری یا جذب سرمایه‌گذاران خصوصی جذاب باشند.”
نتیجه‌گیری
سرمایه‌گذاری خصوصی و خطرپذیر هر یک ابزارهایی ارزشمند برای تأمین مالی شرکت‌ها هستند، اما اهداف و روش‌های کاملاً متفاوتی را دنبال می‌کنند. در حالی که سرمایه‌گذاری خصوصی بر شرکت‌های بالغ و بهبود عملکرد متمرکز است، سرمایه‌گذاری خطرپذیر از استارتاپ‌ها و نوآوری حمایت می‌کند. انتخاب بین این دو روش بستگی به ماهیت شرکت و نیازهای مالی آن دارد.
