تحقیقات بازار | مطالعات بازار
اهمیت تحقیقات بازار در کسب و کارها
تمامی صاحبان کسب و کارها می‌دانند که جمع‌آوری اطلاعات و پژوهش در وضعیت بازار، قبل از شروع هر گونه فعالیت، ضروری است. مطالعه و پیش‌بینی روند تغییرات کوتاه‌مدت و بلندمدت کسب‌وکارها، یکی از شروط مهم برای احداث کسب‌وکار به شمار می‌رود. ابزارهای مطالعه بازار به پایداری و پیشرفت فعالیتهای اقتصادی کمک می‌کنند. در این مقاله به بررسی کامل تحقیقات بازار (مطالعات بازار) پرداخته شده است.
تحقیقات بازار (مطالعات بازار) چیست؟
مطالعات بازار (Market Studies) بخش مهمی از گزارش‌های امکان‌سنجی (طرح توجیهی یا Feasibility Study) است که در پروژه‌های صنعتی و خدماتی استفاده می‌شود. این مطالعات به صورت مستقل انجام می‌گیرد و نتایج آن نشان می‌دهد که آیا برای محصول یا خدمت مورد نظر، تقاضایی در بازار وجود دارد یا خیر. هرچه مباحث بازار و بازاریابی اهمیت بیشتری داشته باشند، جمع‌آوری، ثبت، تجزیه و تحلیل داده‌ها برای تشریح و طبقه‌بندی بازار و پیش‌بینی آن، مهم‌تر خواهد بود.
روش‌های مطالعه بازار
اجرای پروژه‌ها با استفاده از منابع (مواد اولیه، منابع انسانی، تکنولوژی و…) زمانی موفقیت‌آمیز است که فرآیند مطالعات امکان‌سنجی به‌موقع و دقیق انجام شود. عرضه کالا یا خدمت بدون استقبال بازار، منجر به شکست طرح می‌شود. بنابراین، مطالعات بازار کارشناسی‌شده و معتبر می‌تواند ریسک پروژه را کاهش داده و وضعیت بازار را به درستی ارزیابی کند. این مطالعات راهکارهایی برای جلوگیری از شکست ارائه می‌دهد و به پاسخگویی به نیاز بازار در زمان مناسب کمک می‌کند.
مزایای مطالعات بازار
- کسب اطلاعات دقیق از مشتریان، رقبا و عوامل موثر در بازار
- بهبود فعالیتهای اقتصادی با شناخت عمیق بازار
- افزایش بهره‌وری و خلق ایده‌های جدید
- کاهش ریسک سرمایه‌گذاری
چگونگی انجام تحقیقات بازار
برای انجام تحقیقات بازار به شیوه‌ای اصولی، نیاز به مشاوران و متخصصین خبره است. یک مشاور کاربلد می‌تواند با بررسی وضعیت فعلی، تحلیل اقتصادی و پیش‌بینی آینده بازار، راهکارهای موثری ارائه دهد. تیم تخصصی تاپ وان یکی از گزینه‌های مناسب برای انجام مطالعات بازار و تهیه طرح توجیهی است. خدمات اصلی که سرمایه‌گذاران می‌توانند از تاپ وان دریافت کنند، عبارتند از:
خدمات مطالعات بازار
- اندازه‌گیری بازار و بررسی وضعیت آن
- شناسایی نقاط قوت و ضعف بازار
- ارائه راهکارهای موثر برای نفوذ در بازار
- انتخاب بازار هدف
- مطالعات مالی بازار
- پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت اطلاعات بازار
- تحقیقات بازار و بررسی وضعیت رقبا
- بررسی زنجیره تامین و لجستیک
- تحلیل عرضه و تقاضای طرح مورد مطالعه
بازارسنجی
بازارسنجی میزان جذابیت و پویایی کسب‌وکار را مشخص می‌کند و بخشی از ارزیابی صنعتی محسوب می‌شود. این روش برای تدوین استراتژی‌های کسب‌وکار و ورود به بازار برای اولین بار بسیار مفید است. حتی اگر محصول یا خدمت با دقت طراحی شود، عدم وجود تقاضا در بازار منجر به شکست طرح می‌شود. بنابراین، بررسی میزان کشش و جذابیت بازار پس از طراحی مدل کسب‌وکار، ضروری است.
مفاهیم پایه بازارسنجی
بازارسنجی ابعاد گوناگونی دارد که در ادامه به شرح آنها پرداخته شده است:
ابعاد ارزیابی بازار
دیوید آکر ابعاد زیر را برای ارزیابی بازار معرفی می‌کند:
- حجم بازار
- روند بازار
- نرخ رشد بازار
- ساختار هزینه‌ای در بازار
- کانال‌های توزیع
- عوامل موفقیت
هدف از این ارزیابی، پیش‌بینی جذابیت بازار در حال حاضر و آینده است. این اطلاعات به سرمایه‌گذاری‌های شرکت جهت داده و موفقیت آینده را تضمین می‌کند.
حجم بازار
حجم بازار به تعداد معاملات و پتانسیل‌های موجود اشاره دارد. این مفهوم شامل تعداد مشتریان و حجم تقاضای موثر آنها است. پتانسیل بازار نیز حد بالایی تقاضا را نشان می‌دهد، حتی اگر مشتریان فعلاً خرید نکنند. اطلاعات مورد نیاز برای حجم بازار از منابع زیر به دست می‌آید:
- اطلاعات دولتی
- اطلاعات انجمن‌های تجاری
- اطلاعات مالی شرکت‌های بزرگ
- تحقیقات از مشتریان
روند بازار
روند بازار به حرکت صعودی یا نزولی بازار در یک دوره زمانی مشخص اشاره دارد. برای محصولات جدید، تحلیل روند بازار دشوار است و نیاز به تجزیه و تحلیل دقیق دارد. روش‌های تحلیل روند بازار عبارتند از:
- تحلیل مشتریان
- مدل‌سازی انتخاب
- تحلیل رقبا
- تحلیل ریسک
- تحقیقات محصول
- تحقیقات تبلیغاتی
- مدل‌سازی آمیخته بازاریابی
- شبیه‌سازی بازار
نرخ رشد بازار
در این روش، بر اساس داده‌های تاریخی، آینده بازار پیش‌بینی می‌شود. این متدولوژی یک پیش‌بینی اولیه ارائه می‌دهد، اما بهتر است اطلاعات روی محصولات تکمیلی نیز متمرکز شود. بررسی منحنی دوره عمر محصول یا کالای مشابه می‌تواند اطلاعات مفیدی ارائه دهد.
فرصت بازار
فرصت بازار از ارائه کالایی بهتر و کامل‌تر از رقبا به دست می‌آید. مقایسه ابعاد مختلف کالا با رقبا و در نظر گرفتن موانع قانونی و فرهنگی، به اندازه‌گیری فرصت‌های بازار کمک می‌کند.
ساختار هزینه صنعت
در این بخش، هزینه‌های ثابت و متغیر صنعت محاسبه می‌شود. زنجیره ارزش مایکل پورتر یکی از بهترین ابزارها برای این کار است. این اطلاعات به شرکت‌ها در انتخاب و توسعه استراتژی‌های رقابتی کمک می‌کند.
کانال‌های توزیع
عوامل زیر برای ارزیابی کانال‌های توزیع مهم هستند:
- وجود کانال‌های توزیع مناسب
- شکل‌گیری کانال‌های توزیع جدید
- قدرت کانال توزیع
عوامل موفقیت
برخی از عوامل کلیدی موفقیت در بازاریابی عبارتند از:
- رسیدن به صرفه‌جویی مقیاس اقتصادی
- دسترسی به منابع خاص
- تکنولوژی و فرآیند تولید
- دسترسی به کانال‌های توزیع
مدل پنج نیروی رقابتی مایکل پورتر
این مدل برای ارزیابی جذابیت صنعت و سرمایه‌گذاری در آن استفاده می‌شود. این مدل نشان می‌دهد که صنعت چقدر جذاب است و آیا سرمایه‌گذاری در آن به صرفه است یا خیر.
در نتیجه، تحقیقات بازار و مطالعات بازار ابزارهای قدرتمندی برای موفقیت کسب‌وکارها هستند. با استفاده از این ابزارها، می‌توان ریسک‌ها را کاهش داد، فرصت‌های جدید را شناسایی کرد و به موفقیت پایدار دست یافت.
