تامین مالی پروژه های BOT | قسمت ۲۳
تامین مالی پروژه های BOT
تامین مالی پروژه ساز و کار اصولی جلب سرمایه بخش خصوصی است که می تواند در مدل BOT ظهور یابد. در تعریفی از تامین مالی داریم: تامین مالی یک واحد اقتصادی خاص که در آن وام دهنده به گردش مالی و درآمد آن واحد اقتصادی به عنوان منبع سرمایه لازم برای بازپرداخت وام و به داراییهای آن واحد اقتصادی به عنوان وثیقه وام خود می نگرد.
در پروژههای BOT روش تامین مالی اغلب بدون ارجاع نامیده می شود، زیرا وام دهندگان تضمین های مهمی برای بازپرداخت وام های خود از سوی حامیان پروژه و دولت میزبان دریافت نمی کنند. زمین پروژه در مالکیت دولت می ماند و پروژه نیز در پایان دوره امتیاز به دولت بازگردانده میشود. در نتیجه نمیتوان دارایی های پروژه را با وثیقه واقعی وام محسوب نمود.
از دیدگاه وام دهندگان تامین مالی پروژه BOT یک معامله یک طرفه است که تضمین بازپرداخت وام تنها با گردش مالی پروژه انجام می شود و آنها نه به ترازنامه حامیان و نه بانیان پروژه دسترسی نخواهند داشت. بنابراین وامگیرنده واقعی در حقیقت خود پروژه می باشد نه حامی و یا بانی پروژه و این خود پروژه است که باید جریان سود مورد انتظار را تضمین نماید. عامل اصلی موفقیت تامین مالی پروژه این است که کمترین ارجاع ممکن را به حامیان پروژه داشته باشد و در عین حال به اندازه کافی از طریق اخذ تضمینهای لازم از سوی حامی یا شخص ثالث برای جبران ریسک اعتبار وام دهندگان اعتبار کسب نماید تا وام دهندگان نسبت به ادعای وام دچار تردید نگردند. از طرفی برای حامیان خصوصی پروژه از اهداف اصلی از تامین مالی عبارتند از: به حداکثر رساندن میزان سرمایه وام گرفته شده و محدود کردن میزان دارایی های به صورت آورده.
با وجود تضاد آشکاری که وجود دارد، سرمایه گذاری BOT تنها در صورتی به موفقیت منجر می شود که یکی از حالت های زیر رخ دهد:
– سود مورد نظر آن چنان قطعی و قابل پیشبینی باشد که بتواند به عنوان منبع بازپرداخت دیون و هم رهن وام به کار رود.
– دولت تبدیل به حامی غیرمستقیم پروژه شود و به طریقی حداقل سودآوری پروژه را تضمین نماید.
این بدان معنی است که یک استراتژی تامین مالی در صورتی موفق است که پروژه زیربنایی مزبور دارای سودآوری شفاف و قابل اعتماد باشد به نحوی که بتواند:
– اصل و فرع وام را جبران نماید.
– هزینه های بهره برداری و نگهداری را جبران نماید.
– سودی نصیب آورده سرمایه گذار کند به صورتی که ریسک های پروژه را جبران نماید.
سود پروژه باید حداقل توانایی جبران وام ها و هزینه های بهره برداری از پروژه را داشته باشد، نتیجه هزینه های پروژه باید به دقت قابل پیشبینی باشد. از آنجا که باید به وام دهندگان و سرمایه گذاران اطمینان داده شود که پروژه با مبلغ پیش بینی شده اجرا میشود، پروژه های BOT عموماً با قیمت ثابت و به صورت کلید در دست اجرا می شوند. در نتیجه به منظور اجتناب از ریسک های اضافی مربوط به تکنولوژیهای در مرحله آزمایش، وام دهندگان ترجیح میدهند از فناوری های اثبات شده در پروژه استفاده شود. در مجموع میتوان گفت هر چه هزینه های نهایی کمتر قابل پیش بینی باشند و هر چه پروژه از نگاه وام دهندگان مخاطره آمیزتر باشد، ارجاع بیشتری به صورت آورده اضافی به داراییهای حامیان تحمیل خواهد شد و دولت میزبان مجبور به سپردن تعهدات بیشتری می باشد.
برگرفته از کتاب “قراردادهای BOT و کاربرد آن در قراردادهای زیربنایی ایران“
دیدگاهتان را بنویسید