۴۱- مقایسه نرخ بازده داخلی و تعدیل یافته در کامفار

تاکنون آموزش کامفار پروژه محور را داشتیم که در ۴۰ بخش تهیه و منتشر شد. در ادامه به آموزش کامفار موضوعی پرداخته می شود که در قسمت اول آن به مقایسه نرخ بازده داخلی و نرخ بازده داخلی تعدیل یافته می پردازیم.

مقایسه نرخ بازده داخلی (IRR) و نرخ بازده داخلی تعدیل شده (MIRR) در کامفار

در ارزیابی پروژه‌های سرمایه‌گذاری، یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای سنجش توجیه‌پذیری اقتصادی پروژه، نرخ بازده داخلی (IRR) است. این نرخ، نرخ تنزیلی است که در آن ارزش فعلی خالص (NPV) یک پروژه برابر صفر می‌شود. اما در برخی موارد، به ویژه زمانی که جریان‌های نقدی پروژه در طول عمر آن به صورت متناوب مثبت و منفی شوند، استفاده از IRR به تنهایی ممکن است نتایج گمراه‌کننده‌ای را به همراه داشته باشد. در چنین مواردی، استفاده از نرخ بازده داخلی تعدیل شده (MIRR) توصیه می‌شود. در ادامه به مقایسه این دو شاخص و نحوه محاسبه آن‌ها در نرم‌افزار کامفار خواهیم پرداخت.

نرخ بازده داخلی (IRR)

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، IRR نرخی است که در آن مجموع ارزش فعلی خالص جریان‌های نقدی ورودی و خروجی پروژه برابر صفر می‌شود. این شاخص نشان می‌دهد که یک پروژه تا چه اندازه قادر به تولید بازدهی است. با این حال، IRR دارای محدودیت‌هایی نیز هست. یکی از این محدودیت‌ها این است که در مواردی که جریان‌های نقدی پروژه علامت تغییر دهند، ممکن است چندین مقدار IRR وجود داشته باشد یا اصلاً IRR وجود نداشته باشد. این مسئله به دلیل ماهیت غیرخطی معادله NPV است.

نرخ بازده داخلی تعدیل شده (MIRR)

MIRR به منظور رفع برخی از محدودیت‌های IRR توسعه یافته است. در محاسبه MIRR، به جای استفاده از یک نرخ تنزیل واحد برای تمام جریان‌های نقدی، از دو نرخ متفاوت استفاده می‌شود: نرخ استقراض برای جریان‌های نقدی منفی (هزینه‌ها) و نرخ بازدهی مجدد برای جریان‌های نقدی مثبت (درآمدها). این فرض بر این اساس است که پول قرض گرفته شده با نرخ استقراض مشخصی تأمین می‌شود و پول‌های حاصل از پروژه با نرخ بازدهی مجدد مشخصی سرمایه‌گذاری مجدد می‌شوند.

نکته: جریانات نقدی برخی از پروژه ها در طول عمر پروژه به صورت متناوب مثبت و منفی می شوند. در این حالت irr به دست آمده یک عدد صحیح نخواهد بود زیرا npv چندین بار صفر شده است که در این صورت بایستی از نرخ بازدهی داخلی تعدیل شده (mirr) استفاده نمود.

مقایسه IRR و MIRR در کامفار

در نرم‌افزار کامفار، امکان محاسبه هر دو شاخص IRR و MIRR وجود دارد. برای ورود داده‌های پروژه و محاسبه این شاخص‌ها، باید به بخش “تنزیل” نرم‌افزار مراجعه کرد. در این بخش، دو قسمت مجزا برای وارد کردن نرخ تنزیل (برای محاسبه IRR) و نرخ‌های استقراض و بازدهی مجدد (برای محاسبه MIRR) در نظر گرفته شده است.

مزایای استفاده از MIRR

• واقع‌گرایی بیشتر: MIRR با در نظر گرفتن دو نرخ متفاوت برای جریان‌های نقدی مثبت و منفی، تصویر واقع‌بینانه‌تری از بازدهی پروژه ارائه می‌دهد.
• رفع مشکل چندین IRR: در مواردی که IRR چندین مقدار داشته باشد، MIRR یک مقدار واحد و مشخص ارائه می‌دهد.
• قابل مقایسه بودن بهتر: از آنجایی که MIRR به نرخ‌های بازار مرتبط است، مقایسه پروژه‌های مختلف با استفاده از MIRR آسان‌تر است.

نتیجه‌گیری

در انتخاب بین IRR و MIRR، باید به ماهیت پروژه و شرایط بازار توجه کرد. اگر جریان‌های نقدی پروژه ساده و بدون تغییر علامت باشند، استفاده از IRR کفایت می‌کند. اما در مواردی که جریان‌های نقدی پیچیده‌تر هستند و یا قصد مقایسه پروژه‌های مختلف با شرایط مالی متفاوت را داریم، استفاده از MIRR توصیه می‌شود. در نرم‌افزار کامفار، امکان محاسبه هر دو شاخص به سادگی فراهم شده است.

همانند تصویر مشاهده شده در بالا، در نرخ بازدهی تعدیل شده، نرخ استقراض و نرخ سرمایه گذاری مجدد مورد استفاده قرار خواهد گرفت که نرخ استقراض برای جریانات نقدی منفی و نرخ سرمایه گذاری مجدد برای جریانات نقدی مثبت در نظر گرفته می شود.