مطالعه امکان سنجی چیست؟

مطالعه امکان سنجی، تجزیه و تحلیلی است که تمام عوامل مرتبط یک پروژه – از جمله ملاحظات اقتصادی، فنی، قانونی و برنامه ریزی – را برای اطمینان از احتمال تکمیل پروژه با موفقیت آن پروژه در نظر می گیرد.

مطالعه امکان سنجی ارزیابی عملی بودن یک طرح یا پروژه پیشنهادی است. یک مطالعه امکان سنجی، دوام یک پروژه را تجزیه و تحلیل می کند تا مشخص کند که آیا پروژه یا سرمایه گذاری احتمال موفقیت دارد یا خیر. این مطالعه همچنین برای شناسایی مسائل و مشکلات بالقوه ای طراحی شده است که می تواند از قبل از شروع پروژه ایجاد شود.

به عنوان بخشی از مطالعه امکان سنجی، مدیران پروژه باید تعیین کنند که آیا افراد کافی، منابع مالی و فناوری مناسب در اختیار دارند یا خیر. این مطالعه همچنین باید بازده سرمایه گذاری را مشخص کند.

در برخی موارد، یک مطالعه امکان سنجی ممکن است شامل تغییر قابل توجهی در نحوه عملکرد یک کسب و کار باشد. در نتیجه، مطالعه امکان سنجی ممکن است شامل تجزیه و تحلیل جریان نقدی، اندازه گیری سطح نقدینگی تولید شده از درآمد در مقابل هزینه های عملیاتی پروژه باشد. ارزیابی ریسک نیز باید تکمیل شود تا مشخص شود که آیا بازده برای جبران سطح ریسک انجام سرمایه گذاری کافی است یا خیر.

چگونه یک مطالعه امکان سنجی بنویسیم؟

هنگام نوشتن یک مطالعه امکان سنجی، گزارش باید شامل تجزیه و تحلیل اولیه پروژه، درآمدهای مورد انتظار، بررسی بازار، توصیف محصول یا خدمات، استراتژی بازاریابی، فناوری و منابع مورد نیاز باشد. گزارش همچنین باید شامل طرح سازمانی پروژه، جدول زمانی و پیش بینی نتایج مالی باشد. در ادامه به تفصیل به این امر خواهیم پرداخت.

نوشتن یه طرح امکان سنجی را به طور کلی می توان به 5 مجموعه اصلی تقسیم کرد که هر کدام از این مجموعه ها نیز دارای بخش ها و زیرمجموعه هایی هستند. این 5 دسته عبارتند از:

1- بازدید مقدماتی

2- مطالعات فرصت

3- مطالعات پیش امکان سنجی

4- مطالعات امکان سنجی

5- مطالعات زیست محیطی

بازدید مقدماتی

بازدید مقدماتی شامل یک زیر مجموعه به نام “شناسایی طرح” است که به طور کلی در آن عوامل مهم مربوط به پروژه از لحاظ ساختاری، فنی، مالی و منابع انسانی و … شناسایی شده و معرفی می گردند.

این بخش جهت آشنایی و شناسایی پتانسیل های موجود در طرح است و هدف اصلی آن تجزیه و تحلیل اولیه، غربالگری ایده های پروژه قبل از سرمایه گذاری زمانی و مالی است.

با پاسخ دادن به سوالات تا حد امکان می توان خدمات برنامه ریزی شده، بازارهای هدف و ویژگی های منحصر به فرد پروژه را شناخت:

– آیا این کار پاسخگوی نیاز حال حاضر هست؟

– آیا این عمل به بازار موجودی که در آن تقاضا از عرضه بیشتر است، خدمت می کند؟

آیا این عمل به دلیل موقعیت مطلوبی که دارد؛ مانند طراحی، قیمت، مکان یا در دسترس بودن بهتر می‌تواند به صورت موفقیت آمیز با شیوه‌ های موجود رقابت کند؟

اگر اطلاعات جمع آوری شده و شرایط موجود در طرح نشان می دهد که ایده دارای پتانسیل است، پس با مطالعه امکان سنجی دقیق ادامه می دهیم.

برای شناسایی مقدماتی طرح می توان چک لیست زیر را در نظر گرفت که به کمک این چک لیست مدارک و اسناد ابتدای طرح بایستی تکمیل شوند.

چک لیست بازدید مقدماتی طرح