تاریخچه سرمایه گذاری خطرپذیر

سرمایه‌گذاری خطرپذیر به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی تأمین مالی برای کسب‌وکارهای نوپا، نقشی حیاتی در توسعه فناوری‌ها و صنایع جدید داشته است. در این مقاله، به بررسی تاریخچه، مفهوم، تأثیرات، و تغییرات قوانین مربوط به این نوع سرمایه‌گذاری می‌پردازیم.

پیدایش سرمایه‌گذاری خطرپذیر

سرمایه‌گذاری خطرپذیر، به عنوان بخشی از سهام خصوصی، پس از جنگ جهانی دوم به شکلی جدی توسعه یافت. یکی از شخصیت‌های برجسته در تاریخ این صنعت، ژرژ دوریو، استاد مدرسه بازرگانی هاروارد است که از او به عنوان “پدر سرمایه‌گذاری خطرپذیر” یاد می‌شود. او در سال 1946 شرکت تحقیق و توسعه آمریکا (ARD) را تأسیس کرد و با جذب سرمایه‌ای معادل 3.5 میلیون دلار، نخستین گام‌ها را در این مسیر برداشت. یکی از سرمایه‌گذاری‌های موفق ARD، تأمین مالی یک شرکت پزشکی بود که از فناوری اشعه ایکس برای درمان سرطان استفاده می‌کرد. این سرمایه‌گذاری اولیه 200,000 دلاری، در زمان عرضه عمومی شرکت در سال 1955، به 1.8 میلیون دلار افزایش یافت.

سرمایه‌گذاری خطرپذیر چیست؟

سرمایه‌گذاری خطرپذیر نوعی تأمین مالی خصوصی است که برای کسب‌وکارهای نوپا یا شرکت‌های کوچک با پتانسیل رشد بالا فراهم می‌شود. این نوع سرمایه‌گذاری از ویژگی‌های خاصی برخوردار است:

• منابع تأمین مالی:
  سرمایه‌گذاران خطرپذیر معمولاً از میان افراد ثروتمند، بانک‌های سرمایه‌گذاری یا مؤسسات مالی انتخاب می‌شوند.
• اشکال غیرنقدی:
  علاوه بر سرمایه نقدی، این نوع سرمایه‌گذاری می‌تواند شامل تخصص فنی یا شیوه‌های مدیریتی باشد.
• ویژگی‌های شرکت‌های هدف:
  شرکت‌های نوآور، استارتاپ‌ها یا کسب‌وکارهایی که به سرعت رشد کرده‌اند و پتانسیل گسترش بیشتری دارند، معمولاً هدف این سرمایه‌گذاری‌ها هستند.
• ریسک و بازده:
  با وجود ریسک بالا، سرمایه‌گذاری خطرپذیر می‌تواند بازدهی بالاتر از حد متوسط داشته باشد.

مقایسه با سایر انواع سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاری خطرپذیر در مقایسه با سایر روش‌های سهام خصوصی، تمرکز بیشتری بر کسب‌وکارهای نوظهور دارد. در مقابل، سایر انواع سهام خصوصی بیشتر بر تأمین مالی شرکت‌های بزرگ و تثبیت‌شده متمرکز هستند.

ضربه بحران مالی 2008

بحران مالی سال 2008 تأثیر عمیقی بر سرمایه‌گذاری خطرپذیر گذاشت. سرمایه‌گذاران نهادی، که به یکی از منابع اصلی تأمین مالی تبدیل شده بودند، فعالیت‌های خود را محدود کردند. در این میان، ظهور یونیکورن‌ها (استارتاپ‌هایی با ارزش بیش از یک میلیارد دلار)، صنعت را با تنوع بیشتری از بازیگران روبرو کرد. ورود شرکت‌های سهام خصوصی و صندوق‌های مستقل به این حوزه، اکوسیستم سرمایه‌گذاری خطرپذیر را متحول کرد.

تغییرات قوانین و مقررات مؤثر

نوآوری‌های قانونی نقش مهمی در تقویت سرمایه‌گذاری خطرپذیر ایفا کرده‌اند. برخی از این تغییرات عبارتند از:

1. قانون سرمایه‌گذاری مشاغل کوچک (1958):
   ارائه معافیت‌های مالیاتی به سرمایه‌گذاران.
2. قانون درآمد (1978):
   کاهش مالیات بر عایدی سرمایه از 49 درصد به 28 درصد.
3. قانون امنیت درآمد بازنشستگی (1979):
   اجازه به صندوق‌های بازنشستگی برای سرمایه‌گذاری حداکثر 10 درصد از دارایی‌های خود در مشاغل کوچک.
4. کاهش مالیات بر عایدی سرمایه (1981):
   کاهش بیشتر مالیات به 20 درصد.

این تغییرات باعث رونق صنعت در دهه 1980 شد و حجم سرمایه‌گذاری‌ها تا سال 1987 به 4.9 میلیارد دلار رسید.

نقش سرمایه‌گذاران فرشته

سرمایه‌گذاران فرشته یکی از بازیگران کلیدی در حوزه سرمایه‌گذاری خطرپذیر هستند. این افراد معمولاً کارآفرینان موفق یا مدیران بازنشسته هستند که ثروت خود را در پروژه‌های جدید به کار می‌گیرند.

• ویژگی‌های سرمایه‌گذاران فرشته:
  • علاقه‌مندی به طرح‌های کسب‌وکار قوی.
  • ترجیح برای سرمایه‌گذاری در صنایع آشنا.
  • تمایل به مشارکت با سایر سرمایه‌گذاران فرشته.

انجمن ملی سرمایه‌گذاری خطرپذیر نیز به هماهنگی فعالیت‌های این گروه کمک می‌کند.

نتیجه‌گیری

سرمایه‌گذاری خطرپذیر، از ابتدای شکل‌گیری تا به امروز، نقش حیاتی در تأمین مالی کسب‌وکارهای نوآور داشته است. با وجود ریسک‌های ذاتی، این نوع سرمایه‌گذاری به توسعه فناوری‌ها و ایجاد کسب‌وکارهای موفق کمک کرده و همچنان به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای تأمین مالی در جهان شناخته می‌شود.