ارزش افزوده در تحلیل اقتصادی پروژه‌ها، یکی از مهم‌ترین معیارها برای ارزیابی موفقیت و سودآوری آن‌هاست. این مفهوم نه تنها به تولید ثروت و سود مرتبط است، بلکه شامل جنبه‌هایی همچون مالیات بر ارزش افزوده، هزینه‌ها، و سرمایه‌گذاری نیز می‌شود. نرم‌افزار کامفار به عنوان یکی از ابزارهای پیشرفته تحلیل اقتصادی، قابلیت محاسبه ارزش افزوده را در قالب جداول عددی فراهم کرده است. در ادامه، روش‌ها و قواعد مرتبط با محاسبه ارزش افزوده در این نرم‌افزار بررسی می‌شود.

ارزش خروجی‌ها (شامل مالیات)

ارزش خروجی‌ها یکی از مؤلفه‌های اصلی در محاسبه ارزش افزوده است که شامل موارد زیر می‌شود:

درآمد فروش: ارزش خالص از جدول برنامه تولید و فروش که شامل مالیات‌های فروش نیز هست.
سایر درآمدها: سایر منابع درآمدی از جدول برنامه‌ریزی مالی استخراج می‌شوند.

ورودی‌های مواد اولیه

برای محاسبه ورودی‌ها، هزینه‌های مرتبط با مواد اولیه و تولید لحاظ می‌شود:

مواد خام
ملزومات کارخانه
یوتیلیتی و انرژی
قطعات یدکی
هزینه‌های بالاسر کارخانه
هزینه‌های بالاسر اجرایی

این داده‌ها از جدول هزینه‌های کلی سالیانه محصولات استخراج شده و برای محصولات تمام شده در انبار تنظیم می‌شوند.

محاسبات ارزش افزوده

1. ارزش افزوده ناخالص داخلی

فرمول:
$جنس\text{ارزش افزودۀ ناخالص داخلی} = \text{مقدار خروجی} – \text{ورودی جنس}$

2. ارزش افزوده خالص داخلی

فرمول:
$داخلی−سرمایه‌گذاری\text{ارزش افزودۀ خالص داخلی} = \text{ارزش افزودۀ ناخالص داخلی} – \text{سرمایه‌گذاری}$

سرمایه‌گذاری: شامل سرمایه‌گذاری ثابت، هزینه‌های پیش از بهره‌برداری، و افزایش موجودی کلی.

پرداخت‌های انتقالی به خارج

این پرداخت‌ها شامل موارد زیر است:

دستمزدها: حقوق و دستمزد کارکنان و هزینه‌های اجتماعی.
سود سهام: اطلاعات مربوط به سود سهام از جدول جریان نقدی استخراج می‌شود.
بهره پرداختنی: مبالغ مربوط به بهره از جریان خروجی نقدی محاسبه می‌گردد.

دستمزدها و نیروی کار

دسته‌بندی دستمزدها:

کارگران ماهر: دستمزدهای داخلی منهای دستمزد کارگران غیرماهر.
کارگران غیرماهر: از هزینه‌های کلی سالیانه محصولات استخراج می‌شوند.

جزئیات دستمزدها:

هزینه‌های بالاسر کار
حقوق و مزایا
هزینه‌های اجتماعی
هزینه‌های بازاریابی مستقیم

ارزش افزوده خالص ملی (NNVA)

1. محاسبه NNVA:

$خارج\text{ارزش افزوده خالص ملی} = \text{ارزش افزودۀ خالص داخلی} – \text{پرداخت‌های انتقالی به خارج}$

2. جزئیات بیشتر:

مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم
یارانه‌ها
سود سهام و بهره

آزمایش کارآیی در کامفار

1. آزمایش کارآیی مطلق:

این آزمایش زمانی موفق است که ارزش افزوده تولید شده حداقل برابر با دستمزدها و حقوق باشد. شرط لازم:
$(دستمزدها)≥1\frac{\text{PV (NNVA)}}{\text{PV (دستمزدها)}} \geq 1$

2. آزمایش کارآیی نسبی:

این شاخص میزان ارزش افزوده خالص ملی (در ارزش فعلی) را به ازای هر واحد منبع کمیاب ارزیابی می‌کند. منابع کمیاب شامل سرمایه، نیروی کار ماهر و ارز هستند.

نتیجه‌گیری

استفاده از نرم‌افزار کامفار در محاسبه ارزش افزوده نه تنها به تحلیل دقیق‌تر پروژه‌ها کمک می‌کند، بلکه امکان مدیریت بهتر منابع و ارزیابی اقتصادی پروژه‌ها را فراهم می‌آورد. با توجه به نقش کلیدی ارزش افزوده در تصمیم‌گیری‌های مالی، آشنایی با قواعد محاسبه آن در کامفار برای تحلیل‌گران اقتصادی ضروری است.