شناسایی دارایی

برای ارزش‌گذاری دارایی‌ها نیاز است ماهیت آن‌ها مورد بررسی قرار گیرد. زیرا در ارزش‌گذاری دارایی‌ها از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که هر یک از آن‌ها با توجه به کاربرد، عمر دارایی و… مطالعات خاصی نیاز دارند. مثلا اگر دارایی که ارزش‌گذاری می‌کنید یک دارایی مالی باشد (سهام شرکت‌ها) و بخواهید از روش تنزیل جریان نقدی آزاد برای ارزش‌گذاری استفاده کنید باید اطلاعات خاص دارایی مالی مورد نظر را جمع‌آوری کنید. این اطلاعات شامل درآمد‌ها، هزینه‌ها، مطالعات بازار و … می‌شود. سپس با تعیین فروض‌ روش تنزیل، ارزش سهام را بدست آورید. بنابراین بررسی ماهیت دارایی‌ها به مشاوران کارشناسان سرمایه‌گذاری در انتخاب روش مناسب ارزش‌گذاری کمک می‌کند همچنین در جمع‌آوری اطلاعات برای تعیین فروض ارزش‌گذاری بسیار مفید است. در یک دسته‌بندی کلی دارایی‌‌های مالی به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شوند، دارایی واقعی، دارایی نامشهود و دارایی مالی.

دارایی واقعی

دارایی‌های واقعی (فیزیکی) آندسته از دارایی‌های هستند که ارزش آن‌ها ذاتی بوده و به خواص آن‌ها بستگی دارد. فلزات گرانبها، زمین، املاک و مستغلات، و کالاهایی مانند سویا، گندم، روغن، و فلزات اساسی و … تمامی کالایی‌های که فیزیکی بوده و ارزش ذاتی داشته باشند در این گروه قرار می‌گیرند. سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان و مصرف کننده‌گان این نوع دارایی‌ها برای تعیین ارزش واقعی آن‌ها به قیمت بازاری توجه می‌کنند. اما گاهی ممکن است ارزش ذاتی (واقعی) این دارایی‌ها و ازش بازاری آن‌ها با هم برابر نباشد. مثلا شخصی را در نظر بگیرد که می‌خواهد یک واحد مسکونی را به فروش برساند، برای فروش این واحد مسکونی باید ارزش واقعی آن را محاسبه کند در نتیجه باید اطلاعات لازم در بازار مسکن را جمع‌آوری کند سپس قیمت واقعی آن را تخمین بزند.

دارایی‌ نامشهود

داریی‌های نامشهود اموال با ارزشی هستند که ماهیت فیزیکی ندارند، به طور مثال حق امتیاز، علائم تجاری و مالکیت معنوی به عنوان داریی‌هایی نامشهود شناخته می‌شوند. دارایی‌های نامشهود همواره بخش جدایی‌ناپذیر دارا‌یی‌های مالی و واقعی هستند. از طرف دیگر سرمايه‌گذاران و اعتباردهندگان به دنبال درك عوامل مؤثر بر ارزش دارایی‌های واقعی (شرکت) هستند، در نتیجه نیاز است ارزش نامشهود این دارایی‌ها مورد برررسی قرار گیرد. در واقع فعالیت‌هاي ارزش آفرين شرکت‌‌ها فقط متکی بر دارايی‌هاي واقعی آن‌ها نیست بلکه دارايی‌هاي نامشهود بخش جدايی ناپذير فرآيند خلق ارزش شرکت‌ها محسوب می‌شوند و براي خلق و حفظ مزيت رقابتی ضروري هستند. در نتیجه دارایی‌های نامشهود نیز مانند دارایی‌های مشهود از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشند. اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد ارزش ذاتی دارایی‌های نامشهود است. ارزش ذاتی دارایی‌های نامشهود از ارزش بازاری آن‌ها بسیار فاصله دارد بنابراین نیاز است، ارزش ذاتی آن‌ها برآورد شود. روش‌ها مختلفی برای برآورد ارزش ذاتی دارایی‌های نامشهود وجود دارد از جمله: عمر علائم تجاری، سهمی نسبی بازار، مخارج تبلیغات و  ….

دارایی‌ مالی

 دارایی‌های مالی ویژگی هر دو گروه بالا را همزمان دارند. دارایی‌های مالی ممکن است غیرمشهود به نظر برسند و ارزش آن‌ها فقط روی یک تکه قرارداد کاغذی بیان شده باشد مانند: یک برگه اوراق سهام یا اوراق مشارکت. اما به این نکته باید توجه کرد ارزش این قرارداد‌های کاغذی به پشتوانه یک داریی واقعی یا دارایی نامشهود مشخص می‌شود و یا ترکیبی از هر دو. مثلا فرض کنید شخصی دارایی مالی دارد، که وی را صاحب مالکیت معنوی یک تجارت کرده است و یا در سود آن تجارت سهیم شده است.

ارزش گذاری دارایی‌های مالی برای سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان دارای اهمیتی خاص است. زیرا دارایی‌های مالی همانطور که اشاره شد ویژگی دارایی‌های واقعی و دارایی‌های نامشهود را همزمان دارند. در نتیجه ارزش واقعی دارایی‌های مالی همواره فاصله بسیاری با ارزش بازاری آ‌ن‌ها دارد و نیاز است ارزش واقعی این دارایی‌ها بدست آید. روش‌های ارزیابی این نوع دارایی‌ها شامل روش مقایسه‌ای (P/E) ، روش تنزیل درآمدی، روش هزینه‌ای و … است.