نرخ بهره
برای این که شما عزیزان مفهوم نرخ بهره را بهتر متوجه شوید در ابتدا آن را با ذکر یک مثال ساده توضیح خواهیم داد. فرض کنید شما به یک کیسه برنج خریده اید دوست تان به شما پیشنهاد می کند که اگر کیسه برنج را به او بدهید سی روز بعد به شما دو کیسه برنج خواهد داد.
این پیشنهادی پر ریسک است چرا که ممکن است اتفاقات غیر منتظره ای رخ دهد که مانع از به وقوع پیوستن جریان قرارداد شما بشوند اتفاقاتی از این قبیل:
- ممکن است شما چند روز بعد و پیش از موعد مقرر فوت کنید
- ممکن است شخص مقابل فوت کند
- شاید تا ماه دیگر دولت طبق مصوبه ها مجبور به جلوگیری از واردات برنج مورد نظر شما به کشور شد
- یا شاید پزشک شما تا قبل از سر رسید ماه آتی شما را به علت بیماری ناگهانی از خوردن برنج منع کند
- و هزاران احتمال دیگر
مفهوم کلی نرخ بهره:
هر روزه با بالا رفتن تورم و پایین آمدن ارزش پول و سرمایه، افراد وام گیرنده موظف به پرداخت نرخی معین به وام دهنده ها جهت مانع شدن از کاهش ارزش پول پرداختی و دریافتی در امروز و زمان آتی می شود. این نرخ پرداختی همان نرخ بهره یا Interest rate می باشد.
همه شما می دانید که در صورت درخواست وام از بانک شما موظف می شوید که پس از دریافت مبلغ درخواستی، در زمان پرداخت مبلغی اضافه تر بر مبلغ دریافتی به بانک تحویل بدهید که در زمان عامیانه تر سود وام خوانده می شود.
علت پرداخت سود وام این است که شما وام دریافتی را به صورت اقساط و خرد خرد به بانک پرداخت می کنید، در این مدت به علت افزایش تورم ارزش پول یا سرمایه کاهش می باید، بنابراین بانک و سایر وام دهنده ها از طریق دریافت سود یا همان بهره هم از کاهش ارزش پول جلوگیری می کنند هم باعث ایجاد فرصت سرمایه گذاری خواهند شد.
شما عزیزان می توانید از طریق باز کردن حساب سپرده گذاری در بانک نیز برای خود فرصت سرمایه گذاری تولید کنید، بدین صورت که پس از افتتاح حساب، بانک جهت ممانعت از پایین آمدن ارزش سرمایه شما، طبق قرارداد از پیش تعیین شده در تایم های مشخص مبلغی تحت عنوان سود یا بهره به شما می پردازد. در واقع نرخ بهره یکی از اصلی ترین عوامل مالی در زمان برداشت از سرمایه می باشد.
بررسی رابطه بین سرمایه گذاری و نرخ بهره:
جهت بررسی رابطه میان نرخ بهره و سرمایه گذاری به روابط بین قیمت سرمایه، تقاضا برای سرمایه و نرخ سود می پردازیم. بر اساس علم اقتصاد زمانی که نرخ یک کالا در بازار کم شود به طبع تعداد تقاضا مندان آن کالا افزایش خواهد یافت که در نتیجه این روند افزایش سرمایه گذاری اتفاق خواهد افتاد.
این جریان بالعکس نیز اتفاق می افتد یعنی در صورت افزایش ارزش یک خدمت در بازار، تقاضا برای آن کاهش می یابد و در نتیجه سرمایه گذاری نیز کم می شود. بنابراین طبق این گفته ها می توان گفت رابطه میان سرمایه گذاری و نرخ مذکور منفی می باشد.
تاپ وان مطالعه مقاله طرح کسب و کار یا بیزینس پلن را به شما عزیزان پیشنهاد می نماید.
آشنایی با انواع مختلف نرخ بهره:
به طور کلی انواع نرخ بهره در پنج دسته تقسیم بندی می شوند:
- نرخ بهره طبیعی
- نرخ بهره جاری بهره (نرخ بهره بازار)
- نرخ بهره تعادل
- نرخ بهره موثر
- نرخ بهره اسمی
- نرخ بهره واقعی
در ادامه به شرح مختصر هر یک از انواع آن ها خواهیم پرداخت.
شرح نرخ بهره طبیعی:
در بازار سرمایه به منظور استفاده از کالا ها و خدمات سرمایه ای از نرخ بهره طبیعی به عنوان معیاری جهت اندازه گیری افزایش خالص در بهره وری استفاده می شود. مثال: اگر میزان بازدهی در اثر استفاده از یک نوع ماشین آلات خاص ۵۰۰ کیلوگرم برآورد شود، نرخ بهره طبیعی آن ۵۰۰ کیلوگرم در هر یک سال محاسبه خواهد شد.
شرح نرخ جاری بهره یا نرخ بهره بازار:
تقاضا و عرضه بازار تعیین کننده نرخ جاری می باشند. نرخ بهره بازار در واقع تعریف کننده نرخ بازار پول و سرمایه در کوتاه مدت است.
شرح نرخ بهره تعادل:
نرخ بهره تعادل زمانی به دست می آید که نرخ بهره بازار برابر با نرخ بهره طبیعی شود.
شرح نرخ بهره اسمی و نرخ بهره واقعی:
نرخی که بر اساس قرارداد میان شخص وام گیرنده و شخص وام دهنده معین می شود نرخ بهره اسمی خوانده می شود. به عبارت دیگر وام گیرنده باید درصد معینی سود تحت عنوان نرخ بهره اسمی به وام دهنده بپردازد.
اگر وام گیرنده قصد پرداخت درصد سود تعیین شده بدون تورم داشته باشد در واقع نرخ بهره واقعی را پرداخت خواهد کرد. برای محاسبه میزان آن باید نرخ تورم را از نرخ اسمی کسر کرد.
شرح نرخ بهره موثر:
به طور معمول بهره های مربوط به اوراق قرضه هر ۳ ماه یا ۶ ماه توسط ناشران به سرمایه گذاران پرداخت خواهد شد که در نتیجه این امر ایجاد فرصت برای سرمایه گذاران جهت سرمایه گذاری مجدد و افزایش سود و بازدهی آنان را امکان پذیر می کند.
پس لازم است ذکر کنیم که اعلام شده با نرخ بهره سرمایه گذار یکسان نخواد بود. بنابراین می توان گفت که در فواصل زمانی کوتاه تر میزان نرخ موثر بیش تر از نرخ نرمال سپرده گذار اعلام می شود و این موضوع افزایش سود سرمایه گذار را به همراه خواهد داشت.
نرخ بهره را چگونه حساب کنیم؟
برای محاسبه نرخ بهره دو روش وجود دارد: بهره ساده و بهره مرکب.
محاسبه بهره ساده: نرخ سود سالانه بر طبق میزان حساب سپرده در بانک محاسبه می شود.
فرمول:
SimpleInterrst rate: P* l*N
P= وام یا همان اصل سرمایه
I= نرخ بهره سالیانه
N= تعداد سال ها
محاسبه بهره مرکب: در این روش نرخ بهره متعلق به نرخ بهره اصلی نیز محاسبه می شود. یعنی نرخ بهره اصلی با نرخ بهره مربوط به آن جمع می شود.
فرمول:
Compound Interest:
P * (( 1+i) N -1))
نرخ بهره در ایران چگونه است؟
معمولا کشور هایی که با بحران رکود تورمی دست و پنجه نرم می کنند و از نظر اقتصادی در وضعیت مناسبی قرار ندارند با نرخ بهره بانکی بالایی مواجه هستند. متاسفانه کشور ما نیز جزو پنج کشوری است که نرخ بهره در آن بالاترین است به همین علت عملا هدایت اعتبار و نقدینگی جهت تولید در عمل تقریبا ممکن نیست.
طبق تحقیقات و مشاهدات انجام شده کشور های پیشرفته و صنعتی نرخ بهره بسیار پایین و برخی منفی دارند. به عبارتی نرخ بهره یکی از اصلی ترین ملاک تعیین کننده سلامت بانکی در دنیا می باشد. بنابراین می توان اذعان کرد دولت هایی که درصدد توسعه بخشی به کشورشان هستند باید از طریق کم کردن بهره بانکی و نهایتا هدایت نقدینگی به بخش های تولید کننده زمینه اشتغال زایی و رشد را فراهم نمایند.
دیدگاهتان را بنویسید