نرم‌افزار کامفار به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم در ارزیابی اقتصادی پروژه‌ها، امکان تحلیل دقیق سود و هزینه‌های اقتصادی را فراهم می‌کند. این تحلیل، که در طول افق زمانی معین برای هر پروژه صورت می‌گیرد، بر مبنای قواعد و روش‌های محاسباتی خاص انجام می‌شود. در ادامه، ابعاد مختلف این فرآیند و قواعد مربوطه بررسی شده‌اند.
جریانات نقدی ورودی
تعریف و اهمیت
جریانات نقدی ورودی، نشان‌دهنده فعالیتهای عملیاتی یک پروژه و میزان نقدینگی حاصل از آن هستند. این جریانات نشان می‌دهند که آیا یک واحد تجاری قادر به بازپرداخت وام‌ها، انجام سرمایه‌گذاری‌های جدید، و پرداخت سود سهام است یا خیر.
انواع جریانات نقدی ورودی
- دریافت‌های نقدی حاصل از فروش کالا و خدمات
- درآمدهای عملیاتی نظیر حق امتیاز و کارمزد
- پرداخت‌های نقدی به فروشندگان کالا و خدمات
- پرداخت‌های نقدی به کارکنان
- جریانات مرتبط با قراردادهای بیمه و تجاری
نحوه محاسبه جریانات ورودی عملیاتی
این نوع جریانات با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شوند:
جریانات ورودی عملیاتی=درآمد فروش+بهره سپرده‌های کوتاه‌مدت\text{جریانات ورودی عملیاتی} = \text{درآمد فروش} + \text{بهره سپرده‌های کوتاه‌مدت}
نکته: درآمد فروش از جدول برنامه تولید و فروش استخراج می‌شود و سایر درآمدها از فروش دارایی‌ها به دست می‌آیند.
مخارج و هزینه‌ها
مخارج پیش از تولید
این مخارج شامل هزینه‌های کلی پیش از بهره‌برداری طرح است که از جدول هزینه‌های سرمایه‌گذاری استخراج می‌شود.
افزایش در سرمایه در گردش خالص
این مورد از تغییرات در دارایی‌ها و بدهی‌های فصلی، با توجه به قیمت‌های تنظیم‌شده ورودی‌ها و خروجی‌ها محاسبه می‌شود.
هزینه‌های عملیاتی و بازاریابی
- هزینه‌های عملیاتی: شامل هزینه‌های سالیانه کلی تولید است که برای محصولات نهایی بازار تنظیم می‌شود.
- هزینه‌های بازاریابی: شامل هزینه‌های مستقیم و هزینه‌های بالاسر بازاریابی است که در جدول مجموع هزینه‌های سالیانه محصولات لحاظ می‌شود.
تحلیل بدهی‌ها و مالیات
بدهی‌های خارجی
این بدهی‌ها شامل بازپرداخت وام‌ها، بهره قابل پرداخت، و هزینه‌های تأمین مالی است که در جدول سرویس بدهی‌ها ذکر شده‌اند.
مالیات بر درآمد شرکت
قوانین مالیات بر ارزش افزوده، بسته به نوع پروژه، ممکن است تغییر کنند و باید با دقت بررسی شوند.
شاخص‌های کلیدی تحلیل اقتصادی
خالص جریانات نقدی
خالص جریانات نقدی از تفاضل جریانات ورودی و خروجی محاسبه می‌شود.
نسبت هزینه-فایده
این نسبت از تقسیم کل جریانات نقدی ورودی بر کل جریانات خروجی به دست می‌آید و شاخصی برای ارزیابی سودآوری پروژه است.
اثرات غیر مستقیم
تعریف
اثرات غیر مستقیم شامل سود و امتیازات (متغیرهای پولی و غیرپولی) است که تأثیر قابل‌توجهی بر تحلیل اقتصادی دارند.
نحوه محاسبه
فرمول مربوط به اثرات غیر مستقیم به شرح زیر است:
اثرات غیر مستقیم=هزینه‌های اضافی+هدایا و مجازات‌ها\text{اثرات غیر مستقیم} = \text{هزینه‌های اضافی} + \text{هدایا و مجازات‌ها}
شاخص‌های مالی و اقتصادی
نرخ بازده داخلی (IRR)
این شاخص زمانی محاسبه می‌شود که ارزش فعلی خالص (NPV) برابر صفر باشد.
ارزش فعلی (FV)
ارزش فعلی در نرخ اقتصادی تنزیل محاسبه شده و ممکن است با نرخ تنزیل مالی متفاوت باشد.
ضریب تنظیم (AF)
این ضریب از تقسیم ارزش بازار تعدیل‌شده بر مقدار تأمین مالی محاسبه می‌شود.
تسعیر ارز تعدیل (FEA)
به خالص ارزش فعلی در نرخ اقتصادی تنزیل، تعدیل تسعیر ارز خارجی گفته می‌شود.
ارزش اقتصادی پروژه
ارزش اقتصادی 1EV (بدون اثرات غیر مستقیم)
فرمول محاسبه:
1EV=AMV+FEA1EV = AMV + FEA
که در آن AMV ارزش فعلی در نرخ تنزیل اقتصادی و FEA تعدیل تسعیر ارز است.
ارزش اقتصادی 2EV (شامل اثرات غیر مستقیم)
فرمول محاسبه:
2EV=AMV+FEA+IE2EV = AMV + FEA + IE
در اینجا IE اثرات غیر مستقیم را شامل می‌شود.
نتیجه‌گیری
تحلیل سود–هزینه در نرم‌افزار کامفار ابزاری جامع و دقیق برای ارزیابی اقتصادی پروژه‌ها ارائه می‌دهد. با بررسی جریانات نقدی، مخارج، اثرات غیرمستقیم، و شاخص‌های مالی، می‌توان تصمیمات بهینه‌ای در خصوص اجرای پروژه‌ها اتخاذ کرد.
