در دنیای امروز، توسعه زیرساختها به عنوان یکی از مهمترین عوامل رشد اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی محسوب میشود. اجرای پروژههای عظیم زیرساختی، نیازمند منابع مالی و فنی قابل توجهی است که اغلب از توان دولتها خارج است. در این شرایط، قراردادهای EPC و BOT به عنوان ابزارهای کارآمدی برای جذب سرمایههای بخش خصوصی و تسریع در اجرای پروژهها مطرح میشوند.
قرارداد برونسپاری به معنای واگذاری بخشی از فعالیتهای یک سازمان به یک شرکت خارجی است. این فعالیتها میتواند شامل طراحی، تولید، ساخت، نگهداری و یا حتی مدیریت یک پروژه کامل باشد. با استفاده از برونسپاری، شرکتها میتوانند بر روی فعالیتهای اصلی خود تمرکز کرده و از تخصص و منابع سایر شرکتها بهرهمند شوند.
در قراردادهای EPC، پیمانکار تمامی مراحل پروژه از جمله طراحی، تأمین تجهیزات و ساخت را بر عهده میگیرد و پروژه را به صورت کلید در دست به کارفرما تحویل میدهد. مزایای اصلی این نوع قرارداد عبارتند از:
کاهش ریسک برای کارفرما: با واگذاری تمامی مسئولیتها به پیمانکار، کارفرما از بسیاری از ریسکهای اجرای پروژه مانند تأخیر، افزایش هزینه و مشکلات فنی در امان میماند.
تسریع در اجرای پروژه: تمرکز تمامی فعالیتها در دست یک پیمانکار، باعث هماهنگی بیشتر و تسریع در روند اجرای پروژه میشود.
کیفیت بالاتر: پیمانکار با توجه به تخصص و تجربهای که دارد، میتواند پروژه را با کیفیت بالاتری اجرا کند.
در قراردادهای BOT، سرمایهگذار بخش خصوصی مسئولیت طراحی، تأمین مالی، ساخت و بهرهبرداری از پروژه را بر عهده میگیرد و پس از پایان دوره بهرهبرداری، پروژه را به دولت یا بخش عمومی واگذار میکند. مزایای اصلی این نوع قرارداد عبارتند از:
جذب سرمایههای بخش خصوصی: قراردادهای BOT، ابزاری مناسب برای جذب سرمایههای بخش خصوصی در پروژههای زیرساختی هستند.
کاهش بار مالی دولت: با واگذاری مسئولیت تأمین مالی و ساخت پروژه به بخش خصوصی، بار مالی دولت کاهش مییابد.
انتقال دانش و فناوری: حضور سرمایهگذاران خارجی در پروژههای BOT، میتواند منجر به انتقال دانش و فناوری به کشور شود.