تسعیر ارز | Currency exchange
تسعیر ارز:
تسعیر ارز (Currency exchange) یکی از موضوعات مهم اقتصادی و تجاری در سراسر دنیا می باشد. در کشور های متفاوت از شیوه تسعیر ارز اثر تغییرات نرخ ارز در عملیات مالی و حسابداری سازمان ها و واحدهای تجاری ارزیابی و به شکل استاندارد در صورت های مالی آنها منعکس می گردد.
در کشور ما نیز به سبب بالا بودن نسبی نرخ تورم سالیانه و در نهایت آن کم کردن ارزش پول ملی کشور، تقریبا تمام واحد های تجاری از جمله واحد هایی که کارهای واردات یا صادرات را انجام می دهند، مشغول این موضوع مهم هستند.
از آنجایی که سازمان های پذیرفته شده در بورس هم قسمت بزرگ ترین واحدهای تجاری کشور و به صورتی قسمت اساسی از چرخه اقتصاداند، توجه به این مساله مهم برای سرمایه گذاران این حوزه و حتی دیگر بازار های موازی لازم می باشد.
یک واحد تجاری به فعالیت های خارجی خود به دو شکل می پردازند. احتمال دارد معاملاتی به ارز انجام دهد یا عملیات خارجی داشته باشد. لذا بیش از بیان دقیق تر مفهوم تسعیر ارز لازم به ذکر است که درباره این مفاهیم و عبارات توضیحاتی گفته شود.
تعریف ارز به زبان ساده:
به نوعی پول پذیرفته شده گفته می شود که به وسیله دولت توزیع گردیده و مبادله کالا و خدمات با آن امکان پذیر می باشد. هر کشوری ارز بخصوص خود را داراست. در برخی موارد جهت مبادلات و معاملات تجاری لازم می باشد از ارز رایج کشور مقابل یا ارزهای دارای اعتبار جهانی استفاده نمود.
معاملات ارزی
به معاملاتی که در آنها بجای ریال از ارز به کار گرفته می شود. معاملات ارزی نام دارد. جهت نمونه مثالی را برای شما عزیزان و دوستان گرامی می زنیم:
فروش یا خرید کالا ها یا خدماتی که قرار می باشد بهای آنها به ارز پرداخت یا دریافت گردد بخش معاملات ارزی به حساب می آیند.
عملیات خارجی
به همه عملیات یک واحد تجاری فرعی، وابسته، یا شعبه دیگر واحد تجاری اصلی یا مشارکت با دیگر واحد های تجاری که در کشوری دیگر استقرار دارند را عملیات خارجی می نامند. در حقیقت به فعالیت واحد های استقرار یافته در خارج از کشور جهت یک سازمان داخلی، عملیات خارجی می نامند.
مانند اگر یک کارخانه تولیدی دارای شعبه یا واحدی در بقیه کشور ها است، به فعالیت آن واحد یا شعبه در کشور ذکر شده عملیات خارجی گفته می شود.
واحد پول گزارشگری
واحد پولی که صورت های مالی بر مبنای آن تنظیم می گردد. مانند اغلب سازمان های ایرانی واحد پول گزارشگری ریال می باشد.
تاپ وان مطالعه مقاله طرح کسب و کار یا بیزینس پلن را به شما عزیزان پیشنهاد می نماید.
نرخ تسعیر و توضیحات مکمل آن
به نرخ تبدیل دو واحد پولی به یکدیگر را نرخ تسعیر ارز گفته می شود. لیکن به سبب این که معین شدن نرخ لحظه ای ارز سختی های بخصوص خود را دارا است، اصولا به شکل تقریبی در بازه های زمانی متفاوت مانند یک هفته یا یک ماه از میانگین نرخ ارز به عنوان نرخ تقریبی به کار گرفته می شود. ولی اگر نوسانات نرخ ارز شدید باشد، نمی توان به این میانگین تکیه کرد.
نحوه محاسبه تسعیر ارز به چه شکل است؟
اگر عملیات مالی یک سازمان به ریال ثبت گردد، می بایست همه معاملات ارزی آن به ریال تبدیل گردد. تبدیل واحد پولی را تسعیر ارز گفته می شود. در فرهنگ دهخدا تسعیر، به معنا و مفهموم نرخ نهادن و قیمت گذاری معنا شده است. در واقع با تسعیر ارز حسابدار ارزیابی و تحلیل می گردد. که نرخ تغییرات ارز چه تاثیری بر عملیات مالی می گذارد و آیا برای سازمان سودآور بوده یا خیر؟
تبدیل واحد پولی را تسعیر ارز می گوییم.
یک مثال ساده جهت توضیحات بیشتر و مفاهیم واضح تر
حدس بزنید یک سازمان تولیدی ایرانی که درداخل کشور یا خارج از کشور فعالیت دارد با سازمانی خارجی وارد معامله می گردد. اگر پرداخت مدتی پس از معامله صورت گیرد، نرخ ارز در وقت انجام دادن معامله و هنگام پرداخت مختلف خواهد داشت.
برای نمونه فرض کنید یک سازمان ایرانی کالایی را با قیمت ۱۰۰۰ دلار به یک سازمان خارجی می فروشد و در زمان امضای قرارداد هم نرخ دلار ۴۰۰۰ تومان بوده است.
بنابراین معامله به شکل زیر ثبت می گردد
قیمت فروش کالا در قرارداد = قیمت کالا به دلار × نرخ دلار در زمان قرارداد
۴ میلیون تومان = ۴۰۰۰ تومان * ۱۰۰۰ دلار
بعد از مدتی و در زمان پرداخت سازمان خارجی قیمت دلار بالا رفته است و به ۱۲۰۰۰ تومان می رسد. در این شکل سازمان ایرانی به ازای هر کالا از محل بالا بردن نرخ ارز ۸ میلیون تومان دیگر هم سود می کند. در حقیقت قیمت فروش به شکل زیر ثبت می گردد.
قیمت دریافتی فروش کالا = قیمت کالا به دلار × نرخ دلار در زمان پرداخت
۱۲ میلیون تومان = ۱۲۰۰۰ تومان * ۱۰۰۰ دلار
در این جا سازمان از محل تسعیر ارز ۸ میلیون تومان سود کرده است.
بنابراین به سود یا زیانی که حاصل از تغییر نرخ ارز در صورت های مالی باشد، سود یا زیان ناشی از تسعیر نرخ ارز می نامند.
شیوه متفاوت محاسبه تسعیر ارز
حسابداران اصولا به سه روش مجزا تسعیر ارز را ثبت و ضبط می کنند.
نرخ ارز را در طول یک سال ثابت در نظر گرفته و معاملات سازمان را با آن نرخ ثبت می نمایند. در آخر سال مانده های ارز حاصل از معاملات را تسعیر کرده و سود و زیان حاصل از تسعیر ارز سازمان را می شمارند. این شیوه دقت محاسبات خیلی پایینی دارد، چون عموما در طول یک سال ارز نوسانات فراوانی دارد که در این شیوه در نظر گرفته نمی شود.
تسعیر یا به شکل ماهانه و یا در دوره مالی معین انجام می گردد. در این شیوه در هر ماه یا در هر دوره مالی نرخ ارز آپدیت می شود و تسعیر بر طبق نرخ جدید محاسبه می گردد.
نوسانات نرخ ارز به شکل روزانه ثبت گردیده و عملیات تسعیر روزانه محاسبه می گردد. این شیوه نسبت به دو شیوه گذشته دقت بیشتری دارد.
نتیجه گیری:
در این مطلب تلاش نمودیم مفهوم و معنا و کاربرد تسعیر ارز و شیوه محاسبه آن را با چند نمونه توضیح دهیم. متوجه شدیم که جهت ثبت معاملات ارزی و عملیات خارجی یک واحد تجاری می بایست صورت های مالی به واحد پول گزارشگری ریال تسعیر گردد و تاثیر تغییرات نرخ ارز بر عملیات مالی آن واحد ارزیابی و تحلیل گردد.
در قرن جدید خیلی از عملیات های مالی با نرم افزارهای کاربردی و آسان تر و بروزتر محاسبه می گردند. لذا برای حسابداران یا مدیران مالی سازمان ها و یا فعالان حوزه بازار سرمایه لازم می باشد که با این مفاهیم و موضوعات پایه ای آشنا باشند تا بتوانند هر چه بیشتر و بهتر صورت های مالی را مورد ارزیابی قرار دهند.
دیدگاهتان را بنویسید