سرمایه در گردش چیست؟
سرمایه در گردش (Working Capital) یکی از مهم‌ترین شاخص‌های مالی است که سلامت مالی و کارآمدی یک شرکت را در کوتاه‌مدت نشان می‌دهد. این مفهوم به مجموعه مبالغی اشاره دارد که در دارایی‌های جاری شرکت سرمایه‌گذاری شده است. سرمایه در گردش با کسر بدهی‌های جاری شرکت از دارایی‌های جاری آن محاسبه می‌شود و نقش حیاتی در تأمین نقدینگی عملیاتی شرکت‌ها، سازمانها و نهادهای دولتی ایفا می‌کند. در ادامه به بررسی جزئیات این مفهوم، فرمول‌های مرتبط، مزایا و نکات مهم آن می‌پردازیم.
مدیریت سرمایه در گردش
مدیریت سرمایه در گردش به معنای تعیین حجم و ترکیب منابع و مصارف آن است، به گونه‌ای که باعث افزایش دارایی‌های سهامداران در طول زمان شود. شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از استراتژی‌های مختلف مدیریت سرمایه در گردش، میزان نقدینگی خود را تحت تأثیر قرار دهند. این استراتژی‌ها مشخص‌کننده میزان ریسک و بازده شرکت هستند. به عبارت دیگر، مدیریت مؤثر سرمایه در گردش می‌تواند به بهبود عملکرد مالی شرکت و افزایش بهره‌وری عملیاتی آن کمک کند.
فرمول محاسبه سرمایه در گردش خالص
سرمایه در گردش خالص با استفاده از دو روش اصلی محاسبه می‌شود:
۱. استفاده از اقلام جاری:
سرمایه در گردش خالص=دارایی‌های جاری−بدهی‌های جاری
۲. استفاده از اقلام غیر جاری:
سرمایه در گردش خالص=تغییر در دارایی‌های بلندمدت+تغییر در بدهی‌های بلندمدت−تغییر در حقوق صاحبان سهام
این فرمول‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا وضعیت نقدینگی خود را ارزیابی کرده و برای بهبود آن برنامه‌ریزی کنند.
مزیت نسبت سرمایه در گردش
نسبت سرمایه در گردش، که از تقسیم دارایی‌های جاری بر بدهی‌های جاری به دست می‌آید، نشان می‌دهد که آیا شرکت توانایی پوشش بدهی‌های کوتاه‌مدت خود را دارد یا خیر. این نسبت اطلاعات مهمی را در اختیار سرمایه‌گذاران و مدیران قرار می‌دهد:
- نسبت کمتر از ۱: نشان‌دهنده سرمایه در گردش خالص منفی است، یعنی بدهی‌های جاری شرکت بیشتر از دارایی‌های جاری آن است. این وضعیت ممکن است نشان‌دهنده ریسک بالای سرمایه‌گذاری در شرکت باشد.
- نسبت بین ۱٫۲ تا ۲٫۰: این محدوده برای شرکت‌ها مناسب تلقی می‌شود، زیرا نشان‌دهنده تعادل بین دارایی‌ها و بدهی‌های جاری است.
- نسبت بیشتر از ۲: نشان‌دهنده دارایی‌های جاری مازاد است که ممکن است به این معنی باشد که شرکت موجودی کالای بیش از حد نگه داشته یا پول نقد خود را به‌درستی سرمایه‌گذاری نکرده است.
اهمیت سرمایه در گردش در سلامت مالی شرکت
سرمایه در گردش نه تنها نشان‌دهنده نقدینگی شرکت است، بلکه سلامت مالی آن را نیز در کوتاه‌مدت نشان می‌دهد. اگر بدهی‌های جاری یک شرکت از دارایی‌های آن بیشتر باشد، ممکن است شرکت در پرداخت تعهدات کوتاه‌مدت خود با مشکل مواجه شود و حتی به ورشکستگی منجر گردد. کاهش نسبت سرمایه در گردش در طول زمان نیز می‌تواند زنگ خطری برای شرکت باشد و نیاز به بررسی دقیق‌تر وضعیت مالی آن را نشان دهد. به عنوان مثال، کاهش حجم فروش یا کاهش مطالبات شرکت ممکن است از دلایل این کاهش باشد.
سرمایه در گردش و بهره‌وری عملیاتی
سرمایه در گردش همچنین نشان‌دهنده بهره‌وری عملیاتی شرکت است. دارایی‌هایی مانند موجودی کالا یا مطالبات از مشتریان، اگرچه در ترازنامه شرکت ثبت می‌شوند، اما نمی‌توانند برای پرداخت تعهدات شرکت استفاده شوند. بنابراین، اگر شرکتی بهره‌وری پایینی داشته باشد، این موضوع به صورت افزایش در سرمایه در گردش نمایان می‌شود. مقایسه سرمایه در گردش شرکت در دوره‌های مختلف می‌تواند به شناسایی مشکلات عملیاتی کمک کند.
نکات مهم درباره سرمایه در گردش
در ادامه برخی از نکات کلیدی درباره سرمایه در گردش آورده شده است:
۱. سرمایه در گردش منفی:
- اگر نسبت سرمایه در گردش کمتر از یک باشد، سرمایه در گردش منفی خواهد بود.
- این وضعیت نشان‌دهنده آن است که بدهی‌های جاری شرکت بیشتر از دارایی‌های جاری آن است.
۲. سرمایه در گردش زیاد:
- نسبت سرمایه در گردش بیشتر از ۲ همیشه خوب نیست.
- این وضعیت ممکن است نشان‌دهنده نگهداری بیش از حد موجودی کالا یا عدم سرمایه‌گذاری مناسب پول نقد مازاد باشد.
۳. نقدپذیری:
- سرمایه در گردش می‌تواند نشان‌دهنده امکان نقدپذیری برای یک فرد یا کسب‌وکار باشد.
جمع‌بندی
سرمایه در گردش یکی از شاخص‌های کلیدی مالی است که نقدینگی، سلامت مالی و بهره‌وری عملیاتی شرکت را نشان می‌دهد. مدیریت مؤثر آن می‌تواند به بهبود عملکرد مالی شرکت کمک کند، در حالی که عدم توجه به آن ممکن است منجر به مشکلات جدی مانند ورشکستگی شود. نسبت سرمایه در گردش نیز ابزاری مفید برای ارزیابی توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت است. در نهایت، سرمایه در گردش نه تنها برای شرکت‌ها، بلکه برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران مالی نیز اهمیت زیادی دارد.
در پایان مطالعه مقاله آشنایی با معافیت های مالیاتی کسب و کارها به مخاطبین عزیز پیشنهاد می گردد.
