نرم‌افزار کامفار یکی از ابزارهای پیشرفته برای تحلیل و ارزیابی مالی پروژه‌هاست. با این حال، در برخی شرایط، کاربران این نرم‌افزار با نتایجی دوگانه روبه‌رو می‌شوند، به‌ویژه زمانی که گزینه نتایج دوره‌ای فعال باشد. در این مقاله به بررسی دلایل این موضوع و اثرات آن در تحلیل‌های مالی پرداخته‌ایم.
نتایج دوگانه در حالت فعال بودن نتایج دوره‌ای
شرایط فعال شدن نتایج دوره‌ای
نتایج دوره‌ای نرم‌افزار کامفار در دو حالت خاص فعال می‌شوند:
- تقسیم‌بندی فاز ساخت به دوره‌های کمتر از یک سال
زمانی که در بخش “ساختار برنامه‌ریزی زمانی”، سال‌های مربوط به فاز ساخت به دوره‌های کوتاه‌تر از یک سال تقسیم شوند. - تقویم پروژه و زمان‌بندی فازها
زمانی که انتهای فاز ساخت و ابتدای فاز بهره‌برداری در میانه یکی از ماه‌های سال قرار گیرد.
در این شرایط، نرم‌افزار کامفار نتایج را به صورت دوره‌ای محاسبه و گزارش می‌کند. انتخاب این حالت می‌تواند باعث تولید گزارش‌های متفاوتی از شاخص‌های مالی شود.
تفاوت مفهومی نتایج سالانه و دوره‌ای
دلایل منطقی و مفهومی
- منطق ریاضی
از نظر ریاضی، هر دو نوع نتایج کاملاً صحیح و منطقی هستند. - مفهوم مالی
از آنجا که دوره‌های مالی در ارزیابی طرح‌های سرمایه‌گذاری معمولاً به صورت سالانه تعریف می‌شوند، شاخص‌های مالی نیز باید بر همین اساس ارائه شوند. نرخ تنزیل همواره سالانه تعریف شده و مبنای محاسبات مالی است.
تصمیم‌گیری ذینفعان
ذینفعان پروژه‌ها اغلب رویکردهای کم‌ریسک را ترجیح می‌دهند و به همین دلیل، شاخص‌های مالی براساس نتایج دوره‌ای ارائه می‌شوند تا شفافیت بیشتری در تصمیم‌گیری ایجاد شود.
بررسی منطق نرم‌افزار در محاسبات دوره‌ای
مثال 1: تنزیل در دوره سه‌ماهه ساخت
در این مثال، فاز ساخت سه‌ماهه و فاز بهره‌برداری ۱۰ ساله تعریف شده است.
- تنزیل دوره ساخت: نرم‌افزار اعداد را به اندازه 0.25 سال تنزیل می‌کند.
- تنزیل فاز تولید: در ادامه، دوره ۹ ماهه انتهای سال اول به اندازه ۱ سال تنزیل می‌شود و این روند برای سال‌های بعد ادامه پیدا می‌کند.
مثال 2: تغییر نقطه محاسبه NPV
در این حالت، نقطه محاسبه شاخص NPV روی انتهای سال اول تنظیم می‌شود.
- تنزیل دوره ساخت: اعداد مربوط به دوره سه‌ماهه ساخت به اندازه -0.75 سال تنزیل می‌شوند.
- تنزیل دوره تولید: دوره ۹ ماهه انتهای سال اول به اندازه صفر دوره و سال دوم به اندازه ۱ سال تنزیل می‌شود.
مثال 3: تنظیم نقطه محاسبه روی انتهای فاز ساخت
در این مثال، نقطه محاسبه NPV روی انتهای ماه سوم سال اول قرار می‌گیرد.
- تنزیل دوره ساخت: تنزیل برابر صفر دوره است.
- تنزیل دوره تولید: دوره ۹ ماهه انتهای سال اول به اندازه 0.75 دوره و سال دوم به اندازه 1.75 دوره تنزیل می‌شود.
روش محاسبه IRR در نتایج دوره‌ای
در هر دو حالت سالانه و دوره‌ای، شاخص IRR با تنظیم نرخ تنزیل در فرمول NPV محاسبه می‌شود. نرخ تنزیلی که خالص ارزش فعلی پروژه را برابر صفر کند، به عنوان IRR ارائه می‌گردد. این روش هم در نرم‌افزار کامفار و هم در اکسل مشابه است.
چالش‌های نتایج دوره‌ای در کامفار
نتایج متناقض در NPV
در برخی موارد، ممکن است مقدار عددی NPV مثبت باشد اما نرم‌افزار پیام منفی بودن خالص ارزش فعلی کل یا خالص ارزش فعلی حقوق صاحبان سهام را نشان دهد. این اختلاف به دلیل تغییرات در نحوه محاسبه NPV در حالت نتایج دوره‌ای است.
راهکار
این اختلاف تنها زمانی آشکار می‌شود که گزینه نتایج دوره‌ای فعال شده باشد. لذا، برای تحلیل دقیق‌تر، ضروری است که کاربران درک مناسبی از نحوه عملکرد نرم‌افزار داشته باشند.
نتیجه‌گیری
نتایج دوگانه در نرم‌افزار کامفار ناشی از نحوه تعریف دوره‌های مالی و تنظیمات مربوط به نتایج دوره‌ای است. درک صحیح از این تفاوت‌ها به کاربران کمک می‌کند تا تحلیل‌های مالی پروژه‌ها را دقیق‌تر انجام داده و تصمیم‌گیری بهتری داشته باشند.
