در رنم افزار کامفار برخی مواقع ممکن است که نتایج دوگانه ای حاصل گردد که این اتفاق در صورتی رخ می دهد که نتایج دوره ای (Periodical Results) قعال باشند. بدین منظور در این مقاله به تشریح آن و بررسی دلیل این موضوع پرداخته می شود.

نتایج دوگانه نرم افزار کامفار در حالت فعال بودن نتایج دوره ای:

پس از هر چیز می توان گفت که در دو حالت زیر ممکن است گزینه نتایج دوره ای در نرم افزار فعال گردد:

  1. زمانی که در بخش ساختار برنامه ریزی زمانی (Structure of Planning Horizon)، سال های مربوط به فاز ساخت، به دوره های کم تر از یک سال تقسیم شوند.
  2. زمانی که با توجه به تقویم پروژه، انتهای فاز ساخت و ابتدای فاز بهره برداری، روی یکی از ماه های میانی منطبق گردند.

در این دو صورت گزینه نتایج دوره ای در نتایج نرم افزار کامفار فعال می گردد. بنابراین می توان گفت که انتخاب هر یک از گزینه های نتایج سالانه یا دوره ای، باعث بروز گزارش های متفاوی از شاخص های مالی می گردد. لذا می توان گفت که علی رغم اینکه از نظر ریاضی هر دو نتیجه کاملا صحیح و منطقی می باشند، اما از نظر مفهومی به منظور تفسیر شاخص های مالی پروژه، چونکه دوره های مالی در فرآیند ارزیابی مالی طرح های سرمایه گذاری به صورت سالانه تعریف می گردند و نرخ تنزیل برای آنها نیز به صورت سالانه تعریف می شود، در نتیجه شاخص های مالی نیز بایستی در حالت نتایج سالانه ارائه شوند.

باید به این نکته دقت داشت که تمامی ذینفعان پروژه ها، هموار محطاطانه تصمیم می گیرند و رویکرد های کم ریسک تری را می پذیرند بنابراین در این مواقع شاخص های مالی طرح طبق نتایج مربوط به گزینه نتایج دوره ای ارائه می گردند. همچنین می توان گفت که در تشریح منطق نرم افزار کامفار جهت محاسبه شاخص های مالی طرح در حالت نتایج دوره ای، می توان موارد زیادی را همچون مثال زیر را با اعدادی فرضی در نرم افزار کامفار اجرا نمود.

مثال 1:

فرض کنید که در یک پروژه، فاز ساخت سه ماهه و فاز بهره برداری ۱۰ ساله از ابتدای سال ۱ در یک تقویم فرضی تعریف می گردد به صورتیکه در پایان فاز ساخت، انتهای ماه سوم سال ۱ و ابتدای فاز تولید، ابتدای ماه چهارم سال ۱ باشد و همچنین نقطه محاسبه شاخص خالص ارزش فعلی (NPV) نیز روی نقطه صفر پروژه یا همان ابتدای سال اول تنظیم شده باشد.

بنابراین نرم افزار کامفار به منظور تنزیل خالص جریانات نقدی طرح مورد نظر در دوره 3 ماهه فاز ساخت، تنزیل اعداد به اندازه بیست و پنج صدم سال تغییر می نماید و همچنین معادل 3 دوازدهم، تنزیل می یابد. سپس اعداد مربوطه در دوره 9 ماهه آخر سال (فاز تولید) را به اندازه 1 سال (یک دوره) تنزیل می کند و سپس سال دوم به اندازه 2 سال تنزیل می گردد و به همین صورت تا انتهای دوره پیش می رود.

مثال 2:

با همان فروض قبل حالتی را در نظر می گیریم که نقطه محاسبه شاخص خالص ارزش فعلی (NPV) روی نقطه انتهای سال اول تنظیم گردد. بنابراین در نرم افزار کامفار دوره صفر را دوره نه ماهه انتهای سال اول یا همان دوره اول تولید در نظر می گیریم و همچنین تنزیل خالص جریانات نقدی طرح در دوره 3 ماهه فاز ساخت را اعداد دوره سه ماهه فاز ساخت به اندازه منفی هفتاد و پنج صدم سال (۰.۷۵) معادل منفی نه دوازدهم تنزیل می کند. سپس اعداد دوره ۹ ماهه انتهای سال اول (دوره اول فاز تولید) را به اندازه صفر دوره (سال) تنزیل می نماید و اعداد سال دوم تولید نیز به اندازه یک سال تنزیل و به همین ترتیب تا انتهای دوره پیش خواهد رفت.

مثال 3:

دوباره با فروض قبلی در نظر یم گیریم که نقطه محاسبه شاخص خالص ارزش فعلی (NPV) روی نقطه انتهای فاز ساخت یا همان انتهای ماه سوم سال اول تنظیم شود. بنابراین، در نرم افزار کامفار دوره صفر را دوره سه ماهه ابتدای سال اول یا همان فاز ساخت می توان در نظر گرفت و همچنین جهت تنزیل خالص جریانات نقدی طرح در دوره سه ماهه فاز ساخت، اعداد دوره سه ماهه فاز ساخت را به اندازه صفر سال (صفر دوره) تنزیل می نماید. در نتیجه می توان گفت که اعداد دوره ۹ ماهه انتهای سال اول یا همان دوره اول فاز تولید به اندازه هفتاد و پنج صدم سال (۰.۷۵ دوره) تنزیل می شود و اعداد سال دوم تولید نیز به اندازه یک و هفتاد و پنج صدم (۱.۷۵ دوره) سال تنزیل می گردد و به همین شکل تا انتهای دوره پیش می رود.

لذا برای محاسبه شاخص نرخ بازگشت سرمایه در حالت نتایج دوره ای در اکسل و کامفار، همواره شاخص IRR با تغییر نرخ تنزیل در ضابطه محاسبه NPV، به دنبال نرخ تنزیلی هست که مقدار عددی خالص ارزش فعلی پروژه مورد نظر دقیقا معادل با صفر شود و نرخ تنزیل به دست آمده را به عنوان IRR پروژه ارائه می کنند. این رویکرد، در حالت نتایج دوره ای و همچنین نتایج سالانه در خروجی های نرم افزار کامفار و اکسل صدق می کند.

در برخی مواقع با وجود مثبت بودن مقدار عددی NPV، نرم افزار پیغام منفی بودن خالص ارزش فعلی کل یا منفی بودن خالص ارزش فعلی حقوق صاحبان سهام را نشان می دهد، این موضوع حاکی از آن است که نتیجه محاسبه شاخص در حالت نتایج سالانه مثبت اما در حالت نتایج دوره ای منفی شده است و مقدار آن، صرفا با فعال کردن و انتخاب گزینه نتایج دوره ای قابل مشاهده است.