آشنایی با صندوق توسعه ملی
فلسفه شکل گیری حساب صندوق توسعه ملی در ایران در راستای تعدیل فشار های ناشی از نوسان قیمت نفت بر اقتصاد ملی می باشد. صندوق توسعه ملی ایران یک نهاد دولتی است که نقش صندوق ثروت ملی ایران را دارد. در ادامه این مطلب به شرح این صندوق به منظور آشنایی مخاطبین پرداخته شده است.
صندوق توسعه ملی:
پس از تجربه نا موفق حساب ذخیره ارزی، صندوق توسعه ملی طبق ماده ۸۴ قانون برنامه پنجم توسعه تاسیس شد که هدف آن تبدیل بخشی از عواید ناشی از فروش نفت و گاز و همچنین میعانات گازی و فرآورده های نفتی به ثروت های ماندگار و سرمایه های زاینده اقتصادی می باشد.
اهداف و قوانین صندوق توسعه ملی:
این حساب اهدافی مانند ایجاد ثبات در میزان درآمد های حاصل از فروش نفت خام، تبدیل دارایی های حاصل از فروش نفت خام به دیگر انواع ذخایر و کاهش تلاطم های ارزی دارد. به عنوان نمونه سرمایه گذاری در میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، از موارد قابل استفاده در صندوق ذخیره ارزی به شمار می رود.
با توجه به قوانین برنامه سوم و چهارم توسعه، در صورتی دولت مجاز به برداشت از این حساب می باشد، که درآمد ارزی حاصل از صادرات نفت خام نسبت به ارقام پیش بینی شده کاهش یابد. همچنین باید این نکته را در نظر داشت که برداشت از حساب ذخیره ارزی به منظور تامین کسری ناشی از عواید غیر نفتی بودجه عمومی ممنوع می باشد.
طبق قانون پنج ساله چهارم توسعه قرار بر این است که جهت سرمایه گذاری و تامین بخشی از اعتبارات مورد نیاز در طرح های تولیدی و کارآفرینی بخش خصوصی که توجیه فنی و اقتصادی آنها به تایید وزارت خانه های تخصصی برسد، به میزان ۵۰ درصد حساب ذخیره ارزی، از طریق شبکه بانکی داخلی و همچنین بانک های ایرانی خارج از کشور، به صورت تسهیلات با تضمین کافی تخصیص یابد.
ارکان سازمان صندوق:
این صندون دارای 3 رکن اصلی زیر می باشد که در ادامه به شرح آنها پرداخته شده است.
هیئت امنا:
هیئت امنا که بالاترین رکن صندوق می باشد، بر اساس بندهای موجود، رئیس و سایر اعضای هیئت عامل را انتخاب می کنند. همچنین عزل رئیس و اعضای هیئت عامل نیز در صورت پیشنهاد هر یک از اعضای هیئت امنا و تصویب آن توسط هیئت امنا امکان پذیر می باشد.
لازم به ذکر است که تعیین انواع فعالیت های مورد قبول و واجد اولویت پرداخت تسهیلات در بخش ها و زیر بخش های تولیدی یا خدماتی نیز از وظایف و اختیارات هیئت امنا به شمار می رود.
ترکیب اعضای هیئت امنا:
- رئیس جمهور
- رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (دبیر هیئت امنا)
- وزیر امور اقتصادی و دارایی
- وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی
- وزیر نفت
- رئیسکل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران به عنوان عضو ناظر و بدون حق رای
- رئیس اتاق تعاون جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو ناظر و بدون حق رای
- دو نفر نماینده از کمیسیون های اقتصادی و برنامه و بودجه و محاسبات به انتخاب مجلس شورای اسلامی
- دادستان کل کشور
هیئت عامل:
هیئت عامل صندوق توسعه ملی متشکل از ۵ نفر از افراد صاحب نظر، خبره، با تجربه و خوشنام در امور اقتصادی، حقوقی، مالی، بانکی و برنامه ریزی می باشد که دارای حداقل ۱۰ سال سابقه کاری مرتبط و همچنین مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی ارشد باشند و توسط هیئت امنا و یا با حکم رئیس جمهور منصوب می گردند.
رئیس هیئت عامل:
رئیس هیئت عامل دارای وظایف و اختیاراتی از جمله موارد زیر می باشد:
- اداره امور داخلی صندوق
- به کارگیری نیروی انسانی
- انجام هزینه های جاری و اداری صندوق
هیئت نظارت:
هیئت نظارت شامل رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و رئیس اتاق تعاون جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو ناظر می باشند که حق رای ندارند.
نکته 1: تغییر در اساسنامه و انحلال این صندوق، تنها با تصویب مجلس شورای اسلامی امکان پذیر می باشد.
نکته 2: هرگونه تصمیم هیئت امنا برای تصویب ترازنامه و صورت های مالی صندوق و همچنین انتصاب رئیس و اعضای هیئت عامل بایستی در روزنامه رسمی کشور و روزنامه های کثیرالانتشار منتشر گردد.
شرایط اعطای تسهیلات ریالی:
متقاضیان دریافت تسهیلات ریالی از محل منابع صندوق توسعه ملی باید شرایط عمومی مندرج در نظامنامه ریالی “بخش چهارم (اشخاص مجاز)” مصوب هیئت امنا صندوق توسعه ملی را دارا باشند. همچنین طرح های ارائه شده توسط متقاضیان دریافت تسهیلات از محل منابع صندوق توسعه ملی می بایست مطابق با بخش سوم نظامنامه ریالی در چارچوب فهرست اولویت های پرداخت تسهیلات ریالی مندرج در پیوست شماره ۴ باشد.
شرایط اعطای تسهیلات ارزی:
متقاضیان دریافت تسهیلات ارزی از محل منابع صندوق توسعه ملی باید شرایط عمومی مندرج در نظامنامه ارزی “بخش پنجم (اشخاص مجاز)” مصوب هیئت امنا صندوق توسعه ملی را دارا باشند. همچنین طرح های ارائه شده از طرف متقاضیان دریافت تسهیلات ارزی از محل منابع صندوق توسعه ملی می بایست مطابق با بخش چهارم نظامنامه ارزی در چارچوب فهرست اولویت های پرداخت تسهیلات ارزی مندرج در پیوست شماره ۳ باشد.
دیدگاهتان را بنویسید