فاینانس
فاینانس (Finance)
برای انجام پروژه های مختلف ساخت و ساز قراردادهای مختلفی وجود دارد که میان افراد امضا می شود. یکی از قراردادهای بسیار مهم در این خصوص قرارداد فاینانس می باشد. قرارداد فاینانس در اصل برای تامین مالی پروژه های مختلف در نظر گرفته شده است و طبق آن افراد می توانند از منابع داخلی کشور خود و استفاده از وام های مختلف پروژه های خود را عملی کنند. باید توجه داشت که با توجه به میزان کمبود بودجه در کشور که توسط دولت برای انجام پروژه های مختلف در نظر گرفته شده است، امکان دریافت وام بسیار سخت تر از گذشته می باشد و به همین منظور برای تامین مالی پروژه های مختلف بهتر است که از منابع خارجی استفاده کرد. در صورتی که بنگاه های تجاری و یا حتی خود دولت نتواند سرمایه کافی برای انجام پروژه هایی را که در نظر گرفته است، تامین کند، ناچار به تهیه آن از راه های مختلفی است که یکی از راه های تامین منابع مالی از طریق دریافت وام های خارجی و یا سایر روش ها می باشد که به صورت کلی به تامین مالی در این خصوص فاینانس گفته می شود. این روش تامین مالی بیشتر در پروژه های عمرانی و زیربنایی بسیار بزرگ دیده شده است.
تاریخچه قراردادهای فاینانس در ایران
به نقل از مطلبی که در روزنامه دنیای اقتصاد به چاپ رسیده است؛ قراردادهای فاینانس با فراز و نشیب‌هایی در طول دولت‌های مختلف وجود داشته‌اند. نگاهی به تاریخچه قراردادهای فاینانس در چند دهه اخیر، بازتابی از روابط دولت ایران با کشورهای خارجی در سال‌های گذشته است. در دهه های گذشته گاه استفاده از قراردادهای فاینانس به حداقل کاهش پیدا کرده است، گاه بسیار افزایش یافته و در مقاطعی مشکلاتی برای کشور ایجاد کرده است. در برخی مواقع نیز از روش‌های غیر‌متعارف مانند وثیقه گذاشتن منابع ارزی بانک مرکزی برای فاینانس استفاده شده است؛ اما یک اصل همیشگی وجود داشته که دولت‌ها همواره علاقه‌مند به دریافت فاینانس بوده‌اند.
در دولت‌های گذشته، یکی از مکانیزم‌هایی که برای دریافت فاینانس استفاده شد، این بود که برخی از منابع ارزی بانک مرکزی به‌عنوان پشتوانه فاینانس‌های دریافتی از خارج از کشور مورد استفاده قرار گرفتند. این امر، روشی غیر‌معمول بود و مورد انتقاد زیادی نیز قرار گرفت؛ زیرا در روش معمول و متعارف در فاینانس‌ها این بوده است که فاینانس به اتکای تضمین دولت و بدون نیاز به پشتوانه قرار دادن دارایی‌های بانک مرکزی انجام می‌گیرد. این انتقادات که از جایگاه کارشناسی نیز برخوردار بود، باعث شد در فاینانس‌های سال‌های اخیر، ایده پشتوانه قراردادن دارایی‌ها و ذخایر ارزی بانک مرکزی به‌طور کامل کنار گذاشته شود. دیگر به هیچ‌وجه شاهد بلوکه کردن عواید نفتی یا وجوه بانک مرکزی در مقابل فاینانس‌ها نیستیم و صرفا تضمین دولت برای فاینانس‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تضمین نیز براساس مکانیزم مشخصی که در قوانین و مقررات جاری کشور تعریف شده است صادر می‌شود و در آن جای هیچ گونه ابهام و عدم شفافیتی وجود ندارد. در مورد فاینانس‌های اخیر نیز شایعه‌ای پیچیده بود که منابع فاینانس برای دریافت وجوه بلوکه شده نفت و پتروشیمی ایران است و در حقیقت، این قراردادها اقدامی برای دریافت درآمدهای صادراتی خودمان است. اما این مطلب به هیچ‌وجه صحت ندارد. در حال حاضر برای جابه‌جایی درآمدهای نفتی محدودیتی وجود ندارد که نیاز به این کار باشد. این محدودیت در زمان برجام وجود داشت، اما در حال حاضر رفع شده است.
دو روش شامل فاینانس برای تامین مالی پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد که عبارتند از: فاینانس خودگردان و فاینانس غیرخودگردان
– قرارداد تامین مالی (فاینانس) خودگردان
مطابق این روش وام گیرنده باید توانایی صدور کالا برای بازپرداخت اقساط تسهیلات به صورت ارز را داشته باشد. این روش در ایران بیشتر برای پروژه های نفتی کاربرد دارد.
از مزایای روش مذكور این است كه حتی سرمایه گذارانی با تراز مالی ضعیف تر نیز بدون نیاز و اتکا به تراز مالی خود و یا كشورشان بتوانند وام بگیرند.
– قرارداد تامین مالی ( فاینانس) غیرخودگردان
در این روش سرمایه لازم برای اجرای پروژه اقتصادی مشخص، توسط موسسه اعتباری و یا بانک عامل خارجی تامین می‌شود که مدت استفاده از منابع حدود 10 الی 12 سال است و نرخ بهره سالانه آنها بر حسب شرایط اقتصادی و ریسک کشور تعیین می‌شود که حدود یک الی چهار درصد بیشتر از نرخ بهره بین بانکی لندن می باشد.
دستورالعمل چگونگی صدور مجوز تسهیلات مالی خارجی توسط شورای اقتصاد در سال 1396 اصلاح و سپس به تصویب رسید که برای دریافت این فایل، اینجا کلیک کنید.
دیدگاهتان را بنویسید