منطق فازی چیست؟

منطق فازی، منطقی است که سعی می‌کند تا حد ممکن به تفکر و ادراک انسانی نزدیک باشد. بر این فرض استوار است که انسان‌ها معمولا به صورت صفر و یکی فکر نمی کنند (بله / خیر)، بلکه طیف وسیعی از مقادیر “مبهم” را از هم متمایز می‌کنند (تقریبا درست، خیلی درست، بله، شاید نه، بله و خیر).

این بدان معنی است که منطق فازی با مفاهیم ابری و مرزهای مبهم کار می‌کند. مشکلات را با درجه ای از صحت و اشتباه ارائه می کند. به عنوان مثال، بیانیه، امروز هوا آفتابی است، می‌تواند ۱۰۰٪ درست باشد اگر در طی روز  هیچ ابر در آسمان وجود نداشته باشد، ۸۰٪ اگر کمی ابر  وجود داشته باشد،  اگر ابری باشد ۵۰٪ درست است و اگر باران ببارد ۰٪ درست است.

کاربرد منطق فازی در تصمیم گیری چند معیاره

استفاده از مقادیر دقیق در فرآیند تصمیم گیری  یکی از نکات مشکل ساز است. از آنجا که اندازه گیری برخی معیارها با مقادیر واضح دشوار است، معمولاً در هنگام ارزیابی نادیده گرفته می‌شوند.

مشکل دیگر این است که مدل‌های ریاضی بر اساس مقادیر دقیق ساخته شده اند. این روش‌ها نمی توانند با ابهامات، عدم قطعیت و ابهام تصمیم گیرندگان برخورد کنند که با مقادیر واضح قابل بیان کردن نیستند.

استفاده از تئوری مجموعه‌های فازی به ما امکان می‌دهد اطلاعات غیرقابل سنجش، اطلاعات ناقص، اطلاعات غیرقابل دستیابی و حقایق تا حدودی ناآگاهانه را در مدل تصمیم گیری بگنجانیم.

توجه داشته باشید وقتی داده‌های مورد نیاز برای تصمیم گیری به صورت دقیق شناخته شده باشند، نباید به سراغ  تئوری فازی برویم.

کاربردهای مجموعه‌های فازی در زمینه تصمیم گیری، در بیشتر موارد، شامل “فازی سازی”‌ نظریه‌های کلاسیک تصمیم گیری بوده است.

تصمیماتی که باید در زمینه‌های پیچیده گرفته شوند، و معمولا با وجود جنبه‌های ارزیابی متعدد مشخص می‌شوند. به طور معمول تحت تأثیر عدم اطمینان قرار می‌گیرند، که از ماهیت ناکافی و  یا نادرست داده‌های ورودی و همچنین ترجیحات ذهنی و ارزشیابی تصمیم گیرنده نشات می‌گیرد.

مجموعه‌های فازی دارای ویژگی‌های قدرتمندی هستند که باید در بسیاری از تکنیک‌های بهینه سازی گنجانده شوند. تصمیم گیری چند معیاره یکی از این موارد است.

منطق فازی روش مفیدی برای کم کردن خطای در مسئله تصمیم گیری چند معیاره  ارائه می‌کند. زیرا در مسائل تصمیم گیری چند معیاره، اغلب داده‌ها نادرست و مبهم هستند. در شرایط تصمیم گیری در دنیای واقعی، استفاده از روش های کلاسیک تصمیم گیری چند معیاره ممکن است در عمل با محدودیت‌های جدی  روبرو شود. زیرا معیارها به طور ذاتی دارای عدم دقت یا مبهم بودن در اطلاعاتشان هستند.

برای این موارد، روش‌های تصمیم گیری چند شاخصه  فازی(MADM) و تصمیم گیری چند هدفه فازی (MODM) ایجاد شده است.