سهام عادی یکی از اصلی‌ترین روش‌های تأمین مالی بلندمدت برای شرکت‌ها محسوب می‌شود. این اوراق بهادار نشان‌دهنده مالکیت در یک شرکت است و دارندگان آن حق مشارکت در تصمیمات کلیدی شرکت را دارند. سهامداران عادی با انتخاب اعضای هیئت مدیره و رأی دادن درباره سیاست‌های شرکت، نقش فعالی در مدیریت و هدایت شرکت ایفا می‌کنند. در ادامه، جنبه‌های مختلف سهام عادی را بررسی خواهیم کرد.
ویژگی‌های اصلی سهام عادی
سهام عادی از جنبه‌های مختلفی تعریف و بررسی می‌شود. در ادامه به برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن اشاره می‌کنیم:
- مالکیت شرکت:
هر سهم عادی نشان‌دهنده درصدی از مالکیت شرکت است و سهامداران عادی در سود و زیان شرکت شریک هستند. - اولویت در پرداخت:
در صورت انحلال شرکت، سهامداران عادی پس از پرداخت بدهی‌ها و حقوق سهامداران ممتاز، از دارایی‌های باقیمانده بهره‌مند می‌شوند. - رای‌گیری و نظارت:
دارندگان سهام عادی حق رأی در مجامع سهامداران دارند و می‌توانند درباره تصمیمات کلیدی شرکت اظهار نظر کنند.
ریسک‌ها و مزایای سهام عادی
سهام عادی نسبت به سایر ابزارهای مالی، ریسک‌ها و مزایای خاص خود را دارد:
ریسک‌ها
- اولویت پایین در پرداخت بدهی‌ها:
در صورت ورشکستگی، سهامداران عادی آخرین گروهی هستند که دارایی دریافت می‌کنند. - نوسانات بیشتر:
ارزش سهام عادی تحت تأثیر بازار و عملکرد شرکت ممکن است به شدت تغییر کند.
مزایا
- پتانسیل بازدهی بلندمدت:
سهام عادی در بلندمدت معمولا بازدهی بالاتری نسبت به اوراق قرضه و سهام ممتاز دارد. - سهم در رشد شرکت:
اگر شرکتی سودآوری بالایی داشته باشد، سهامداران عادی می‌توانند از سود سهام یا افزایش قیمت سهام بهره‌مند شوند.
حقوق سهامداران عادی
سهامداران عادی حقوق مشخصی دارند که شامل موارد زیر است:
- دریافت سود سهام:
سهامداران عادی ممکن است بخشی از سود شرکت را به صورت سود سهام دریافت کنند. این تصمیم به سیاست‌های هیئت مدیره بستگی دارد. - دریافت دارایی باقیمانده:
در صورت انحلال شرکت، سهامداران عادی می‌توانند سهمی از ارزش باقیمانده دارایی‌ها را دریافت کنند. - حق رأی:
سهامداران عادی در انتخاب اعضای هیئت مدیره و تصمیم‌گیری‌های مهم شرکت مشارکت می‌کنند.
تاریخچه سهام عادی
تاریخچه سهام عادی به قرن هفدهم میلادی بازمی‌گردد. اولین سهام عادی در سال 1602 توسط شرکت هند شرقی هلند منتشر شد و در بورس اوراق بهادار آمستردام معامله شد. از آن زمان، بازارهای سهام به یکی از مهم‌ترین ابزارهای تأمین مالی و سرمایه‌گذاری تبدیل شده‌اند.
در ایالات متحده، بورس نیویورک (NYSE) و نزدک (NASDAQ) دو بازار اصلی سهام هستند که میلیون‌ها سهم در آن‌ها معامله می‌شود. بورس نیویورک در سال 2018 با ارزش بازار 28.5 تریلیون دلار به بزرگ‌ترین بازار سهام جهان تبدیل شد.
فرآیند عرضه اولیه سهام (IPO)
برای انتشار سهام عادی، شرکت‌ها از طریق عرضه اولیه عمومی (IPO) وارد بازار سرمایه می‌شوند. مراحل کلیدی IPO عبارت‌اند از:
- همکاری با بانک‌های سرمایه‌گذاری:
شرکت باید با یک بانک سرمایه‌گذاری همکاری کند تا نوع و قیمت سهام تعیین شود. - فروش سهام در بازار اولیه:
سهام برای اولین بار به سرمایه‌گذاران فروخته می‌شود. - معامله در بازار ثانویه:
پس از عرضه اولیه، سهام در بازارهای عمومی مانند بورس نیویورک معامله می‌شود.
انواع سهام عادی
سهام عادی بر اساس معیارهای مختلف به انواع زیر دسته‌بندی می‌شود:
- بر اساس عملکرد شرکت:
- سهام رشد: شرکت‌هایی که به دلیل افزایش درآمد، ارزش آن‌ها افزایش می‌یابد.
- سهام ارزشی: شرکت‌هایی که ارزش سهام آن‌ها کمتر از ارزش واقعی آن‌ها است و معمولا سود سهام پرداخت می‌کنند.
- بر اساس ارزش بازار:
- سهام با سرمایه بزرگ: شرکت‌های با ثبات‌تر و ارزش بالاتر.
- سهام با سرمایه کوچک: شرکت‌های جدیدتر با پتانسیل رشد بالا.
مزایای سرمایه‌گذاری در سهام عادی
سرمایه‌گذاری در سهام عادی می‌تواند بخشی کلیدی از سبد سرمایه‌گذاری باشد. دلایل این اهمیت عبارت‌اند از:
- پتانسیل بازدهی بلندمدت:
سهام عادی در مقایسه با اوراق قرضه و سهام ممتاز، معمولا بازدهی بالاتری دارد. - تنوع‌پذیری:
امکان سرمایه‌گذاری در شرکت‌های مختلف و بخش‌های گوناگون اقتصادی وجود دارد. - سهم در موفقیت شرکت:
اگر شرکت موفق باشد، سهامداران عادی از رشد آن بهره‌مند می‌شوند.
نتیجه‌گیری
سهام عادی ابزاری مهم برای تأمین مالی شرکت‌ها و یک گزینه جذاب برای سرمایه‌گذاران بلندمدت است. این نوع سهام با وجود ریسک‌های بیشتر نسبت به اوراق قرضه و سهام ممتاز، در بلندمدت بازدهی بالاتری ارائه می‌دهد. با شناخت کامل از ویژگی‌ها، حقوق و مزایای آن، سرمایه‌گذاران می‌توانند تصمیمات بهتری در زمینه مدیریت سرمایه خود اتخاذ کنند.
