مقدمه‌ای بر قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان
در راستای اجرای اصل ۱۲۳ و اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، “قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات” در سال ۱۳۸۹ تصویب و پس از تأیید شورای نگهبان، برای اجرا به دولت ابلاغ شد. هدف این قانون، تقویت اقتصاد دانش‌بنیان و تجاری‌سازی دستاوردهای علمی و پژوهشی بود. در ادامه، آیین‌نامه اجرایی این قانون توسط هیئت وزیران در سال ۱۳۹۱ تدوین شد و گامی عملیاتی برای توسعه فناوری‌های برتر برداشته شد.
تأسیس صندوق نوآوری و شکوفایی
یکی از مهم‌ترین نتایج تصویب این قانون، تأسیس صندوق نوآوری و شکوفایی در اواخر سال ۱۳۹۱ بود. این صندوق به‌عنوان نهادی مالی و توسعه‌ای طراحی شد تا از شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت کند و زنجیره ایده تا بازار را تکمیل نماید. از اهداف کلیدی این صندوق می‌توان به تجاری‌سازی نوآوری‌ها، کاربردی کردن دانش و پژوهش‌ها، و رونق‌بخشی به اقتصاد دانش‌بنیان اشاره کرد.
اهداف و مأموریت‌های کلیدی صندوق
صندوق نوآوری و شکوفایی در راستای توسعه فناوری‌های برتر و تجاری‌سازی نوآوری‌ها، مأموریت‌های زیر را دنبال می‌کند:
- حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان از طریق تأمین مالی.
- ارائه خدمات تسهیلاتی، اعم از کمک بلاعوض، یارانه، و ضمانت‌نامه‌ها.
- مشارکت در سرمایه‌گذاری‌های پرریسک و تجاری‌سازی طرح‌ها.
- تقویت نهادهای پشتیبان تجاری‌سازی فناوری.
فعالیتهای اصلی صندوق
۱. تأمین منابع مالی
صندوق منابع مالی خود را از طرق زیر تأمین می‌کند:
- بودجه‌های دولتی و سنواتی.
- سود سرمایه‌گذاری‌ها و سپرده‌گذاری وجوه مازاد.
- کارمزد تسهیلات و کمک‌های مالی از مؤسسات.
۲. اعطای تسهیلات مالی
خدمات مالی صندوق شامل موارد زیر است:
- کمک‌های بلاعوض و یارانه.
- ارائه تسهیلات کوتاه‌مدت و بلندمدت.
- خدمات ضمانت‌نامه‌ای مستقیم و غیرمستقیم.
۳. مشارکت و سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر
صندوق در تجاری‌سازی طرح‌های دانش‌بنیان به‌صورت زیر فعالیت می‌کند:
- مشارکت مستقیم و غیرمستقیم در سرمایه‌گذاری‌ها.
- حمایت مالی از طرح‌های پرریسک اما نوآورانه.
نقش صندوق در تقویت زیست‌بوم نوآوری
صندوق نوآوری و شکوفایی در راستای اهداف خود، گام‌های زیر را برداشته است:
- انتخاب شبکه کارگزاری برای ارائه خدمات.
- پشتیبانی از نهادهای مرتبط با تجاری‌سازی نوآوری‌ها.
- تدوین سیاست‌ها و مقررات مرتبط با فناوری‌های نوین.
- نظارت بر تخصیص منابع به شرکت‌های دانش‌بنیان.
همکاری‌های داخلی و بین‌المللی
صندوق، برای پیشبرد اهداف خود، همکاری‌های گسترده‌ای با نهادها، مؤسسات و مجامع تخصصی داخلی و خارجی دارد. این تعاملات، فرصت‌های تازه‌ای برای شرکت‌های دانش‌بنیان به‌منظور ورود به بازارهای جهانی فراهم می‌کند.
نتیجه‌گیری: گامی به سوی توسعه پایدار
صندوق نوآوری و شکوفایی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای حمایتی در اقتصاد دانش‌بنیان، توانسته است نقش مؤثری در توسعه فناوری‌های برتر و تجاری‌سازی نوآوری‌ها ایفا کند. با توجه به فعالیتهای گسترده این صندوق در زمینه تأمین مالی، تسهیلات، و سیاست‌گذاری، آینده‌ای روشن برای شرکت‌های دانش‌بنیان و اقتصاد کشور قابل پیش‌بینی است.
جهت اطلاعات بیشتر می‌توانید به وب‌سایت رسمی صندوق نوآوری و شکوفایی به آدرس www.inif.ir مراجعه نمایید.
