تعریف اوراق قرضه سبز
اوراق قرضه سبز ابزاری مالی است که شباهت زیادی به اوراق قرضه معمولی دارد. این اوراق به صادرکنندگان امکان می‌دهد تا سرمایه لازم برای پروژه‌های خاص، برنامه‌های سبز یا ملزومات تجاری را جمع‌آوری کنند. تفاوت اصلی اوراق قرضه سبز در این است که منابع مالی آن به پروژه‌هایی تخصیص می‌یابد که تأثیرات مثبتی بر محیط‌زیست داشته باشند، مانند کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای یا حمایت از زیرساخت‌های پایدار.
نقش اوراق قرضه سبز در توسعه پایدار
- پر کردن شکاف تأمین مالی
اوراق قرضه سبز پلی میان تأمین‌کنندگان سرمایه و دارایی‌های سبز ایجاد می‌کند و منابع مالی را برای پروژه‌های مرتبط با اهداف اقلیمی فراهم می‌سازد. - حمایت از اهداف اقلیمی دولت‌ها
این اوراق به دولت‌ها کمک می‌کند تا پروژه‌های سبز را تأمین مالی کنند و به اهداف توافق‌نامه پاریس نزدیک شوند. - جذب سرمایه‌گذاران پایدار
سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید این اوراق به اهداف پایداری خود دست یابند و نقش فعالی در مقابله با تغییرات اقلیمی ایفا کنند.
پتانسیل رشد اوراق قرضه سبز
بازار اوراق قرضه سبز، با وجود اندازه کوچک فعلی، پتانسیل رشد بالایی دارد.
- ارزش کل بازار اوراق قرضه سبز کمتر از ۱ تریلیون دلار است، درحالی‌که بازار جهانی اوراق قرضه حدود ۱۰۰ تریلیون دلار ارزش دارد.
- در سال ۲۰۱۸، انتشار اوراق سبز به ۱۶۷ میلیارد دلار رسید که هنوز فاصله زیادی با نیازهای سرمایه‌گذاری اقلیمی دارد.
- طبق گزارش “ایرنا”، سرمایه‌گذاری موردنیاز برای گذار انرژی تا سال ۲۰۵۰ حدود ۱۱۰ تریلیون دلار تخمین زده شده است. اوراق قرضه سبز می‌تواند بخشی از این شکاف را پر کند.
پروژه‌های قابل حمایت توسط اوراق قرضه سبز
پروژه‌هایی که می‌توانند از اوراق قرضه سبز بهره‌مند شوند شامل:
- ارتقای بهره‌وری مصرف انرژی
کاهش نیاز به انرژی‌های فسیلی برای تأمین انرژی صنایع و شرکت‌ها. - تولید انرژی‌های تجدیدپذیر
مانند انرژی بادی، خورشیدی و آبی. - ساخت ساختمان‌های سبز
که با مصرف بهینه انرژی، استانداردهای زیست‌محیطی را رعایت می‌کنند. - توسعه حمل‌ونقل سبز
شامل خطوط ریلی برقی و اتوبوس‌های هیبریدی. - اقتصاد چرخشی و بازیافت
ایجاد سیستمی برای استفاده چندباره از مواد و کاهش ضایعات.
چالش‌های سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه سبز
بازار اوراق سبز با چالش‌های خاصی روبرو است:
- ریسک بازگشت سرمایه
سرمایه‌گذاران اغلب در مواجهه با بازده کمتر نسبت به اوراق قرضه معمولی (قهوه‌ای)، مقاومت می‌کنند. - هزینه‌های تأمین مالی
مفهوم “گرینیوم” به هزینه‌های پایین‌تر تأمین مالی اشاره دارد، اما این مسئله هنوز به‌طور کامل تثبیت نشده است. - تحلیل ریسک بلندمدت
ارزیابی دقیق ریسک‌های بلندمدت مرتبط با تغییرات اقلیمی و بازده مالی همچنان نیازمند پیشرفت‌های بیشتری است.
داده‌های نویدبخش بازار اوراق قرضه سبز
با وجود کوچک بودن بازار اوراق سبز، داده‌ها نشان می‌دهند که:
- اوراق سبز عملکرد قوی‌تری در قیمت‌گذاری و نقدشوندگی نسبت به اوراق قهوه‌ای داشته‌اند.
- سرمایه‌گذاری در اوراق سبز می‌تواند بازده مناسبی ارائه دهد بدون اینکه به پورتفوی سرمایه‌گذاران ضربه بزند.
- دارایی‌های مرتبط با اقلیم پتانسیل بالاتری برای بازگشت سرمایه و کاهش ریسک دارند.
نقش توافق‌نامه پاریس در رشد اوراق سبز
توافق‌نامه تغییر اقلیم پاریس توجه جهانی به کاهش اثرات تغییرات اقلیمی را افزایش داده است. شرکت‌هایی مانند اپل و تویوتا از اوراق سبز برای تأمین مالی پروژه‌های انرژی پاک، ساختمان‌های سبز و خودروهای برقی استفاده کرده‌اند.
جمع‌بندی: اوراق قرضه سبز، راهی به سوی آینده پایدار
اوراق قرضه سبز ابزاری کلیدی برای تأمین مالی پروژه‌های پایدار است. این اوراق نه‌تنها به کاهش اثرات منفی تغییرات اقلیمی کمک می‌کند بلکه به سرمایه‌گذاران و دولت‌ها فرصت می‌دهد تا در تحقق آینده‌ای سبز و پایدار نقش‌آفرینی کنند. با رشد بازار و افزایش تقاضا برای سرمایه‌گذاری‌های پایدار، اوراق سبز به‌عنوان یک گزینه جذاب و ضروری مطرح خواهند شد.
