یوزانس

اعتبار اسنادی یوزانس نوع خاصی از اعتبار اسنادی است که یک دوره اعتبار از پیش تعیین شده را به خریدار، یعنی وارد کننده می دهد. در استفاده رایج تجاری، اعتبار اسنادی یوزانس به عنوان اعتبار اسنادی معوق نیز شناخته می شود.

روش اعتبار اسنادی یوزانس بیشتر برای معاملات و تجارات بین المللی کاربرد دارد که اعتبارات اسنادی در واقع ارتباط مالی بین دو طرف به حساب می‌آیند و تعهدی است که بانک تجاری که طرف ثالث قرار داد است به خریدار و فروشنده می دهد که حاوی اطلاعات و هزینه ای است که قرار است پرداخت شود تا در صورتی که خریدار قادر به پرداخت کل یا بخشی از هزینه نباشد، در این صورت بانک موظف است باقی مانده هزینه را به فروشنده بپردازد. به همین دلیل اعتبارات اسنادی بیشتر به منظور اطمینان و جلب اعتماد به خاطر پرداخت کامل هزینه صورت می‌ گیرد. اعتبارات اسنادی به تجارات بین المللی بسیار سرعت بخشیده‌اند و گاها مشکلاتی که ممکن است به دلیل طولانی بودن مسافت بین دو طرف یا تفاوت‌هایی که در قوانین و مقررات کشور‌های مختلف ممکن است وجود داشته باشد را کاهش داده است و به همین دلایل از ابزار‌های مهم در تجارت بین الملل و  یکی از ابزار های تامین مالی است.

انواع اعتبار نامه یوزانس

اعتبار اسنادی ابزار پرداختی است که برای تسهیل مبادلات تجاری بین المللی استفاده می شود. هدف اولیه اعتبار اسنادی این است که به کاهش ریسک مرتبط با تجارت بین المللی برای خریدار و فروشنده کمک می کند. با این حال، مانند هر ابزار پرداخت، اعتبار اسنادی نیز اهداف ثانویه متعددی دارند. انواع مختلفی از اعتبار اسنادی وجود دارد که هر کدام هدف متفاوتی را برای خریدار، یعنی واردکننده، یا فروشنده، یعنی صادرکننده، یا هر دو انجام می دهند.

اعتبار نامه یوزانس یک گزینه پرداخت معوق را برای خریدار فراهم می کند. مدت پرداخت از قبل توسط خریدار و فروشنده تعیین می شود. اعتبار اسنادی یوزانس را می توان بر اساس مدت زمان آنها به دو دسته تقسیم کرد. تنورهای معمولی می توانند به شرح زیر باشند:

پرداخت ظرف 90 روز پس از بارنامه (B/L)

به این معنی که پس از صدور B/L، خریدار 90 روز از تاریخ B/L فرصت دارد تا وجه کالا را پرداخت کند.

پرداخت ظرف 30 روز پس از مشاهده

یعنی در تاریخی که بانک صادرکننده اسناد را دریافت می کند، از آن تاریخ، خریدار 30 روز فرصت دارد تا وجه کالا را انجام دهد.

اعتبار نامه یوزانس را با یک مثال بررسی می کنیم.

شخصی که خریدار است و در کشور A زندگی می کند، تصمیم می گیرد کالاهایی به ارزش 50.000 تومان از فروشنده که در کشور B مستقر است، خریداری کند. فروشنده می خواهد از اعتبار اسنادی برای پرداخت استفاده کند. زیرا می خواهد ریسک معامله خود را کاهش دهد. اما خریدار اصرار دارد که از اعتبار نامه یوزانس برای معامله استفاده کند، زیرا او یک دوره اعتباری 60 روزه برای پرداخت کالا می خواهد. فروشنده موافقت می کند، بنابراین خریدار برای اعتبار نامه یوزانس به مبلغ 50.000 تومان به نام فروشنده از بانک A درخواست می کند. فروشنده بانک B را به عنوان بانک مشاور خود معرفی می کند.

دنباله تراکنش به شرح زیر است:

بر اساس درخواست آقای خریدار، بانک A اعتبار نامه یوزانس 50.000 تومانی را به نام فروشنده صادر و به بانک B ارسال کرد. مدت اعتبار نامه یوزانس «پرداخت 50.000 تومان، 60 روز از تاریخ بارنامه» است.

بانک B اعتبار نامه یوزانس را به فروشنده ارسال می کند. او شرایط را بررسی می کند و آنها را می پذیرد.

فروشنده کالاهای سفارش داده شده را تولید و برای خریدار ارسال می کند. او بارنامه را از خط کشتیرانی دریافت می کند.

فروشنده اصل مدارک حمل و نقل (فاکتور، لیست بسته بندی، بارنامه و …) را به همراه اصل اعتبار اسنادی به بانک B ارائه می کند.

بانک B اسناد را بررسی کرده و به بانک A ارسال می کند.

سپس بانک A اسناد را بررسی می کند و به خریدار می دهد که او نیز اسناد را می پذیرد.

حالا با وجود اینکه خریدار مدارک را دریافت کرده است، نیازی به پرداخت فوری ندارد. از تاریخ بارنامه 60 روز فرصت دارد تا پرداخت را انجام دهد.

خریدار مبلغ 50.000 را به بانک A پرداخت می کند. بانک A پرداخت را به بانک B منتقل می کند. بانک B هزینه های مشاوره خود را کسر می کند و مابقی مبلغ را به حساب فروشنده واریز می کند.

به این ترتیب خریدار از اعتبار نامه یوزانس استفاده کرد و یک دوره اعتباری دو ماهه گرفت.

اعتبار نامه Usance در مقابل اعتبار نامه دیداری

بسیاری از مردم بین اعتبار اسنادی یوزانس و اعتبار اسنادی دیداری اشتباه می کنند، در حالی که در واقع دقیقاً مخالف یکدیگر هستند. در حالی که در اعتبار اسنادی یوزانس، امکان پرداخت معوق برای  وجود دارد، در اعتبار اسنادی دیداری، باید بلافاصله پس از دریافت اسناد، وجه کالا را انجام دهد. در مثال بالا، از آنجایی که این یک اعتبار اسنادی یوزانس بود، خریدار می‌توانست پرداخت را در 60 روز انجام دهد. در حالی که در اعتبار اسنادی دیداری، خریدار باید همان لحظه پرداخت را انجام دهد.

مزایا و معایب اعتبار نامه یوزانس

مزیت اصلی اعتبار اسنادی یوزانس به  نظر می رسد که برای پرداخت یک دوره اعتبار دریافت می کند. در هیچ نوع اعتبار اسنادی دیگری گزینه پرداخت معوق دریافت نمی کند. این یعنی سرمایه در گردش بدون بهره. همچنین منجر به مدیریت کارآمد سرمایه در گردش می شود. علاوه بر این، جنبه مهمی که باید در نظر گرفت این است که هنگام استفاده از اعتبار اسنادی یوزانس،  ممکن است کالا را حتی قبل از پرداخت دریافت کند. به این ترتیب، او می‌تواند قبل از پرداخت، کیفیت کالا را بررسی کند.

در مقابل، همان مجموعه مزایا برای فروشنده به یک نقطه ضعف تبدیل می شود. فروشنده باید سرمایه در گردش طولانی مدت را مدیریت کند زیرا یک دوره اعتباری به او می دهد.

بنابراین نکته اصلی در اینجا این است که اعتبار اسنادی یوزانس معمولاً زمانی استفاده می شود که دست بالا را نسبت به فروشنده یا بازار  داشته باشد. به همین دلیل، فروشنده موافقت می کند که به شرایط ملایم اعتبار نامه یوزانس متعهد شود.

تفاوت روش فاینانس با روش یوزانس

در روش فاینانس تنها بحث تامین مالی و دریافت پول به صورت وام مطرح است ، در حالی که در روش یوزانس بحث کالا ، خدمات و یا دانش فنی نیز وارد شده و در واقع این فناوری ها از کشور یا موسسه خارجی ی می گردد . با توجه به نرخ بهره و تنظیم نرخ محصول توسط وام دهنده این روش بسیار پرهزینه است.

در تاریخ 20 اسفند ماه سال 1397 بانک مرکزی در بخشنامه ای شرایط تامین اعتبارات یوزانس و ریفاینانس و مدت ارائه اسناد حواله ارزی را اعلام کرد. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی؛ این بانک در بخشنامه شماره 97.451869 و پیرو بخشنامه شماره 172104‏‏.97 مورخ 20‏‏/5‏‏/1397 با استناد به تصويب نامه شماره 169368‏‏‏‏‏.ت55789هـ مورخ 15‏‏‏‏‏/12‏‏‏‏‏/1397 هیئت وزیران، موارد زیر را جهت اجرا ابلاغ کرد.

1- تأمين ارز اعتبارات اسنادی مدت دار (یوزانس)، ریفاینانس و بروات اسنادی مدت دار که «اسناد حمل آنها قبل از تاریخ 31‏‏/1‏‏/1397 معامله و ظهرنویسی» و«پروانه گمرکی مطابق با ثبت‌سفارش و اسناد حمل مربوطه حاکی از ترخيص قطعی کالا  قبل از تاريخ مذکور» ارائه شده باشد، در صورتی‌که سررسید پرداخت آنها بعد از  تاریخ 16‏‏/5‏0‏/1397 باشد، به مبلغ ارزش کالای ترخیص شده (حسب پروانه گمرکی مرتبط) و در صورت تأیید دستگاه اجرایی مربوط به نرخ رسمی و از محل ارزهای در دسترس این بانک امکانپذير خواهد بود.