مقدمه‌ای بر قراردادهای EPC و EPCF
قراردادهای EPC و EPCF از مدل‌های رایج در اجرای پروژه‌های بزرگ و پیچیده، به‌ویژه در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و زیرساخت‌ها هستند. این قراردادها برای بهینه‌سازی روند اجرای پروژه‌ها و کاهش پیچیدگی‌های مدیریت میان کارفرما و پیمانکار طراحی شده‌اند. در این مقاله، تفاوت‌ها و ویژگی‌های این دو نوع قرارداد را بررسی می‌کنیم.
تعریف قرارداد EPC
قرارداد EPC که مخفف “مهندسی، تدارکات و ساخت” است، نوعی قرارداد جامع است که مسئولیت اجرای کلیه فعالیتهای مربوط به مهندسی، تأمین کالا و ساخت را بر عهده پیمانکار می‌گذارد. در این قرارداد، پیمانکار متعهد می‌شود که پروژه را در مدت زمان معین و با هزینه‌های مشخص به کارفرما تحویل دهد. هدف از این نوع قرارداد، کاهش ریسک‌های مرتبط با تأخیرات و هزینه‌های غیرمنتظره برای کارفرماست.
مفهوم قرارداد EPCF
قرارداد EPCF، که به معنای “مهندسی، تدارکات، ساخت و تأمین مالی” است، یکی از زیرمجموعه‌های قراردادهای EPC به شمار می‌رود. در این مدل قراردادی، پیمانکار علاوه بر مسئولیت‌های مهندسی، تأمین تجهیزات و ساخت، وظیفه تأمین منابع مالی پروژه را نیز بر عهده می‌گیرد. این ویژگی باعث می‌شود که پیمانکار به‌عنوان مجری و تأمین‌کننده مالی عمل کند، در حالی که کارفرما تنها در موارد معدودی با تأمین‌کنندگان دیگر همکاری دارد.
تفاوت بین قرارداد EPCF و EPC+F
یکی از مباحث کلیدی در حوزه قراردادهای ساخت و ساز، تفاوت میان قرارداد EPCF و EPC+F است. در قرارداد EPCF، پیمانکار علاوه بر اجرای پروژه، سرمایه لازم را نیز تأمین می‌کند. به بیان دیگر، پیمانکار هزینه‌های اجرای پروژه را متقبل شده و پس از تکمیل، این هزینه‌ها را همراه با سود حاصل از سرمایه‌گذاری خود دریافت می‌کند. بنابراین، پیمانکار در این مدل، هم مسئول انجام عملیات پروژه است و هم نقش سرمایه‌گذار را ایفا می‌کند.
در مقابل، در قرارداد EPC+F، پیمانکار نقش واسطه را بازی می‌کند و یک سرمایه‌گذار را برای تأمین مالی پروژه معرفی می‌کند. در این حالت، دو قرارداد جداگانه منعقد می‌شود: یکی میان سرمایه‌گذار و کشور میزبان برای تأمین مالی و دیگری بین پیمانکار EPC و کشور میزبان برای اجرای پروژه. در نتیجه، پیمانکار در قرارداد EPC+F خود سرمایه‌گذار نیست، بلکه نقش هماهنگ‌کننده و مجری عملیات فنی و مهندسی را دارد.
ویژگی‌های تأمین مالی در قرارداد EPCF
یکی از مزیت‌های اصلی قرارداد EPCF، تعهد پیمانکار به تأمین مالی پروژه است که بار مالی را از دوش کارفرما برمی‌دارد. این نوع قرارداد به ویژه برای پروژه‌هایی که نیاز به تأمین مالی سنگین دارند، مناسب است. پیمانکار با تأمین سرمایه و اجرای پروژه، هم کارمزد اجرای پروژه و هم سود سرمایه‌گذاری خود را دریافت می‌کند. این ساختار می‌تواند به‌عنوان یک راه‌حل کلیدی برای کاهش پیچیدگی‌های مالی پروژه‌های بزرگ عمل کند.
سازوکار قرارداد EPC+F
در قرارداد EPC+F، پیمانکار سرمایه‌گذار مستقیمی نیست و از منابع مالی یک سرمایه‌گذار معرفی‌شده استفاده می‌کند. این مدل برای پروژه‌هایی کاربرد دارد که پیمانکار قادر به تأمین مالی نیست، اما می‌تواند به کشور میزبان کمک کند تا سرمایه‌گذار مناسب را شناسایی کند. پس از معرفی سرمایه‌گذار، دو قرارداد مجزا تنظیم می‌شود که در یکی به سرمایه‌گذاری و در دیگری به اجرای پروژه پرداخته می‌شود. این نوع قرارداد، ریسک‌های مالی پیمانکار را کاهش می‌دهد اما ممکن است وابستگی بیشتری به سرمایه‌گذار ایجاد کند.
نتیجه‌گیری
قراردادهای EPC و EPCF هر دو مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب میان آنها بستگی به نیازها و توانمندی‌های مالی کارفرما و پیمانکار دارد. قرارداد EPC برای پروژه‌هایی مناسب است که کارفرما می‌تواند سرمایه‌گذاری را تأمین کند و به دنبال تضمین اجرای دقیق و به‌موقع پروژه است. در مقابل، قرارداد EPCF راه‌حل مناسبی برای پروژه‌های بزرگی است که نیاز به تأمین مالی دارند و کارفرما ترجیح می‌دهد این مسئولیت را به پیمانکار بسپارد. آگاهی از تفاوت‌های این قراردادها می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک برای پروژه‌های بزرگ و سرمایه‌بر کمک شایانی کند.
برای دریافت دستورالعمل مربوط به اسناد ارزیابی سرمایه گذاران EPCF، اینجا کلیک کنید.
