قسمت دهم

قرارداد مهندسی- تدارکات – مدیریت ساخت و ساز (EPCM)

قرارداد مهندسی- تدارکات – مدیریت ساخت و ساز (EPCM) از زیرمجموعه های قرارداد مهندسی- تدارکات- ساخت و اجرا (EPC) است.  EPCM یک قرارداد خدمات مهندسی حرفه ای است که برای ساخت کارخانه های تولیدی یا تاسیسات مهندسی سنگین در بسیاری از صنایع محبوبیت بیشتری پیدا می کند و شامل صنایع انرژی، کشاورزی، شیمیایی، دارویی و صنایع غذایی و آشامیدنی می‌شود.

به بیان ساده، EPCM روشی برای کار بر روی یک پروژه مهندسی است که به مالک پروژه اجازه می دهد تا کنترل کامل پروژه خود را داشته باشند در حالی که مهندسین مشاور فرآیند را از ابتدا تا انتها مدیریت می کنند. این بدان معناست که مهندسین مشاور تمام مراحل مهندسی را انجام می دهند: از جمله برنامه ریزی، الزامات مهندسی پیچیده، هماهنگی همه پیمانکاران و فروشندگان و غیره از طرف مالک پروژه و ارائه یک نقطه تماس واحد.

مهندسی:

در جایی که قراردادهای EPCM به کار گرفته می شود، تعداد قابل توجهی از فرآیندهای مهندسی تخصصی وجود دارد که باید محدوده، استراتژی، سازماندهی، برنامه ریزی، هماهنگ و اجرا شوند. این مورد از همان ابتدا پس از دریافت خلاصه پروژه از مالک پروژه، تا پایان پروژه وجود دارد.

اینجاست که رویکرد EPCM واقعاً می درخشد. این به مالک پروژه اجازه می دهد تا شفافیت کامل و مشارکت در گزینه ها و تصمیمات مهندسی که باید گرفته شود و پیامدهای هزینه آنها، به مالک پروژه کنترل بیشتری بر فرآیند می دهد. این امر به ویژه در پروژه های تخصصی فنی که در آن مالک پروژه از تخصص، صلاحیت و تجربه منحصر به فرد مهندسین مشاور بهره می برند تا آنها را راهنمایی کنند که چگونه به بهترین نحو به نتیجه دلخواه خود دست یابند، بسیار مهم است.

تدارکات:

مهندسین مشاور متعهد نیز فرآیند تدارکات را مدیریت می کنند که شامل همه چیز از درخواست های فنی قیمت، سازماندهی فرآیند مناقصه، پیش صلاحیت فروشندگان، ارزیابی فنی و توصیه پیمانکاران، مذاکرات و بسیاری موارد دیگر است. با قرارداد EPCM، همه موارد به صورت شفاف برای

کمک به مالک پروژه انجام می شود، به این معنی که توصیه هایی برای مالک پروژه ارائه می شود تا در نهایت تصمیمات خرید خود را با دانش و کنترل کامل اتخاذ کند.

ساخت و ساز:

برنامه ریزی جامع عناصر ساخت و ساز، هزینه ها، تدارکات و تیم ساخت و ساز، مدیریت در محل پیمانکاران، عوامل فردی، تجهیزات، خدمات و امکانات اداری همگی برای نظارت مؤثر بر ساخت و ساز پروژه تا پایان تکمیل آن بر عهده مهندسین مشاور پروژه است. در عین حال هماهنگی ارائه اطلاعات ارائه شده توسط پیمانکاران و تیم پروژه از طریق کارفرما ابلاغ می گردد.

مدیریت:

“مدیریت” هسته اصلی قرارداد EPCM است. این قرارداد در اصل یک سرویس مدیریت پروژه همه جانبه و کامل است که به مزایای تخصص متخصصین برای دستیابی به برترین مهندسی موجود اجازه می دهد و در عین حال به مالک پروژه امکان کنترل کامل بر کل فرآیند را از طریق مشارکت شفاف مالک پروژه در تمام مراحل می دهد.

تفاوت قرارداد EPC با قرارداد EPCM :

EPC مخفف Engineering, Procurement and Construction که به معنی مهندسی- تدارکات- ساخت واجرا است. بنابراین عنصری که در قرارداد EPCM وجود ندارد، عنصر «M» نشانگر «مدیریت» است و به همین دلیل EPC یک روش مشابه با روش EPCM نیست. این بدان معناست که با یک قرارداد EPC، مهندسان به طور کامل پروژه را از ابتدا تا انتها مدیریت خواهند کرد، با این حال، مالک پروژه به طور موثر از لحظه امضای قرارداد، کنترل پروژه را رها می کند. بنابراین مهندسان از آن پس مالکیت کامل پروژه را در اختیار خواهند داشت و تمام تصمیمات را بدون نیاز به دخالت مالک پروژه و یا شفافیت در مورد آن تصمیمات می گیرند.

در روش EPCM تفاوت اساسی در نحوه سازماندهی پروژه است یعنی تمام قراردادها و سفارشات خرید با اشخاص ثالث مانند پیمانکاران ساخت و ساز، تامین کنندگان و فروشندگان با مالک پروژه باقی می ماند. مهندسین مشاور این اشخاص ثالث را پیدا کرده، بررسی می‌کنند و توصیه‌هایی می‌کنند و سپس آنها را مدیریت می‌کنند و حتی ممکن است قرارداد بین مالک پروژه و اشخاص ثالث را تنظیم کنند، اما اساساً قراردادها با مالک پروژه است، بنابراین مالک پروژه به طور کلی مسئولیت و کنترل طرح را بر عهده خواهد داشت با این حال، در قرارداد EPC، قراردادها مستقیماً بین اشخاص ثالث و مهندسین مشاور و بدون دخالت مالک پروژه انجام می شود. این به معنای کار و ریسک کمتر برای مالک پروژه است، البته این امر در قیمت ارائه شده توسط مهندسین مشاور برای پروژه منعکس خواهد شد، زیرا آنها این عنصر ریسک را به عهده می گیرند.

مزایا و معایب رویکرد EPCM:

مزایا:

– مزیت اصلی قرارداد EPCM برای مالک پروژه نسبت به قرارداد EPC در مالکیت است. EPCM انعطاف پذیری بیشتری را برای مالک پروژه فراهم می کند که در نهایت می تواند به نتیجه کلی بهتری برای پروژه منجر شود.

– این قرارداد از آنجایی که از ابتدا به یک طرح خلاصه و محدوده مشخص پاسخ نمی دهد، برای پروژه هایی که شاید کمتر تعریف شده باشند یا ممکن است تغییرات یا متغیرهای پیش بینی شده ای در نظر گرفته شوند، مناسب است.

– این قرارداد به این معنی است که مالک پروژه می تواند از مشاوره و توصیه های تخصصی مهندسین مشاور نه تنها در مراحل برنامه ریزی، بلکه در حین پیشرفت پروژه نیز بهره مند شود.

– قرارداد EPCM به طور موثر این حق را برای مالک پروژه محفوظ می دارد که در صورت لزوم، محدوده پروژه را تغییر دهد، و در نهایت به مالک پروژه کنترل مالی کاملی بر تصمیمات هزینه پروژه در فرآیند می دهد. این بدیهی است که ارزش غیرقابل توصیفی برای مالک پروژه دارد و اغلب می تواند به معنای صرفه جویی قابل توجهی در هزینه ها باشد.

معایب:

– مشارکت بیشتر از سوی مالک پروژه وجود دارد که با تمام مزایایی که به همراه دارد به معنای تلاش و زمان بیشتر درگیر با عملکردها و رویه های روزانه در طول مدت پروژه است. اغلب مالک پروژه تیم پروژه خود را برای همکاری با مهندسین مشاور راه اندازی می کند.

– از آنجایی که EPCM بر ارتباط منظم بین مالک پروژه و شرکت مهندسین مشاور متکی است، امکان سوء تفاهم یا ایجاد شکاف در نقش ها و مسئولیت ها وجود دارد. بنابراین بسیار مهم است که مسئولیت های مالک پروژه و مسئولیت های مهندسین مشاور از ابتدا مشخص و شفاف شود تا از این موضوع بالقوه جلوگیری شود.