در این مطلب میخواهیم به این موضوع بپردازیم که با تمام تفاسیر و مطالبی که در مورد مناطق آزاد وجود دارد؛ واقعا مزایا و معایب مناطق آزاد چیست؟

زمانی که از مناطق آزاد تجاری صحبت می‌شود، اغلب افراد درباره‌ مزایا و تأثیرات مثبت اقتصادی آن سخن می‌گویند.

از جذاب‌ترین موضوعات مربوط به مناطق آزاد: تفاوت قیمت کالاها، معافیت از برخی قوانین گمرکی، صادرات و واردات آسان، معافیت از پرداخت‌های مالیاتی و… همگی ویژگی هایی هستند که تا کنون شنیده ایم. فعالان اقتصادی بسیاری برای بهره‌مندی از فرصت‌ها و شرایط ویژه‌ حاکم بر مناطق آزاد گوناگون در ایران، دائماً در حال رفت و آمد به این نواحی هستند. فرقی نمی‌کند که چه شغلی دارید، در نظر داشتن امتیازات مناطق آزاد ایران و کسب اطلاعات بیشتر در مورد آن‌ها می‌تواند تأثیرات مثبت فراوانی بر کسب و کار شما داشته باشد.

اگر قصد فعالیت اقتصادی در این مناطق آزاد تجاری را دارید، باید با یک دید همه جانبه به این مسئله نگاه کنید و علاوه بر امتیازات منطقه آزاد تجاری، مشکلات را هم در نظر بگیرید. در ایران شرایط هر منطقه‌ آزاد تجاری نسبت به دیگری ممکن است متفاوت باشد.

در ادامه علاوه بر ذکر اصلی‌ترین معایب و مزایای مناطق آزاد، مزایای برخی از مناطق آزاد تجاری ایران می پردازیم:

مزایای منطقه آزاد تجاری

  • اصلی‌ترین و مهم‌ترین مزیت ایجاد کسب و کار در مناطق آزاد تجاری، مستثنی شدن از قوانین گمرکی است.
  • شرکت‌های ثبت شده در مناطق آزاد، تا 20 سال از پرداخت مالیات معاف هستند.
  • تردد و اقامت اتباع خارجی در منطقه‌ آزاد تجاری آسان است.
  • افراد می‌توانند به آسانی ارز و سرمایه‌ خود را به خارج از کشور یا سایر مناطق آزاد انتقال دهند.
  • اشتغال نیروی کار ایرانی و خارجی در این مناطق از مقرراتی ساده پیروی می‌کند.
  • در منطقه‌ آزاد، شما می‌توانید شرکت خود را با 100% مالکیت خارجی ثبت کنید.
  • تعرفه‌های خدمات و حمل و نقل در فرودگاه‌های مناطق آزاد تجاری کمتر است.
  • امکان شرکت در مناقصات و مناقصه های هر منطقه
  • آزادی کامل ورود و خروج سرمایه و سود حاصل از فعالیت های اقتصادی در این مناطق
  • صادرات و واردات محصولات بدون پرداخت عوارض گمرکی
  • ورود مواد اولیه، قطعات و ماشین‌آلات بدون عوارض گمرکی
  • معافیت از پرداخت هزینه های گمرکی و جاده ای برای واردات مواد اولیه و ماشین آلات صنعتی مورد نیاز واحدهای تولیدی
  • ارائه انواع خدمات بانکی و دسترسی به بانکداری بین المللی
  • رویه ساده برای صادرات مجدد و مبادله کالاها
  • مجاورت با کشورهای همسایه و امکان نفوذ به بازارهای آنها
  • دسترسی آسان به مسیر های ترانزیتی به قاره آسیا و قاره اروپا
  • امکان اخذ نمایندگی و ثبت برندهای خارجی یا داخلی

 

معایب منطقه آزاد تجاری

  • در منطقه‌ آزاد تجاری، دستمزد کارگران متخصص و فنی از دستمزد کارگران عادی بالاتر است و این موضوع باعث بر هم خوردن توازن درآمد در مراکز صنعتی و خدماتی مناطق آزاد شده است.
  • رانت و فساد اقتصادی از ناخوشایندترین مسائلی است که به وفور در مناطق آزاد دیده می‌شود.
  • کالاهای لوکس و غیرضروری بسیاری از منطقه‌ آزاد وارد کشور می‌شود و اصلی‌ترین دلیل آن عدم شفافیت برخی از قوانین است.
  • برخی از مناطق آزاد در ایران با وجود هزینه‌هایی که صرف پیشرفت آن‌ها شده است، از بسیاری امکانات محروم هستند.
  • عدم کنترل و نظارت کافی بر ورود و خروج اجناس به منطقه‌ آزاد تجاری، موجب سوء استفاده‌ی قاچاقچی‌ها شده است.
  • توانمندی بیشتر واردات نسبت به صادرات، از ضعف‌های اساسی دیده شده در منطقه‌ آزاد تجاری است. در پی بیشتر شدن واردات، ممکن است بازار کار در مناطق آزاد ضعیف شود.

 

مزایای مناطق آزاد تجاری ارس برای سرمایه‌گذاران

الف)  تسهیلات قانونی

  • عدم نیاز به روادید برای ورود و خروج اتباع بیگانه و صدور ویزا جهت ورود به ایران در عرض ۴۸ ساعت
  • معافیت‌ مالیاتی ۱۵ ساله از تاریخ بهره‌برداری برای انواع فعالیت‌های اقتصادی
  • اعضا قسمتی از هزینه‌ها بابت حمل کالا، تخلیه و بارگیری، ترخیص و هزینه پیمان تا سقف ۱۵درصد از عوارض دریافتی سازمان
  • صدور کالاهای تولید شده با رعایت قوانین ارزش افزوده به داخل کشور
  • صدور کالاهای تولید شده در منطقه به خارج از کشور یا سایر نقاط کشور با کمترین تشریفات
  • ترانزیت و صادرات مجدد کالاهای خارجی با کمترین تشریفات
  • صدور گواهی مبدا برای کالاهایی که از منطقه خارج می‌شوند
  • تضمین حقوق قانونی و عدم محدودیت سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران خارجی
  • انتقال آسان سرمایه به داخل، خارج و سایر مناطق آزاد ایران
  • ثبت شرکت‌ها، موسسات و مالکیت‌های معنوی
  • آزادی تاسیس و فعالیت‌ موسسات بیمه خصوصی، بانک‌ها و موسسات اعتباری با سرمایه داخلی یا خارجی با رعایت قوانین مربوطه
  • آزادی ورود، خروج، خرید و فروش ارز
  • شرایط و مقررات منعطف و ساده کار
  • انرژی ارزان

ب)  موقعیت ویژه

  • موفقیت ویژه ژنواکونومیک و قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم و چهارراه تجاری اروپا و آسیای میانه
  • نزدیکترین منطقه آزاد به اروپا و بازار ۳۰۰ میلیونی CIS، قفقاز و روسیه
  • برخورداری از نمایشگاه بین‌المللی بازرگانی، صنعتی و بازارهای بورس و اوراق بهادار تبریز
  • همسایگی با تبریز، یکی از بزرگترین قطب‌های صنعتی کشور
  • برخورداری از نیروی متخصص و جوان در منطقه با توجه به مرکز آکادمیک

 

مزایای مناطق آزاد تجاری اروند برای سرمایه‌گذاران

  • ورود مواد اولیه، قطعات و ماشین‌آلات بدون عوارض گمرکی
  • صدور محصولات بدون پرداخت عوارض گمرکی
  • تسهیلات ویژه جهت انتقال کالاهای تولید شده در منطقه به سرزمین اصلی
  • مقررات خاص جهت اشتغال نیروی انسانی در منطقه
  • مقررات خاص بیمه و تامین اجتماعی
  • معافیت مالیاتی ۱۵ساله جهت کلیه فعالیت‌ها در تمام زمینه‌ها با قابلیت تمدید تا ۳۰سال
  • امکان مشارکت با سرمایه‌گذاران خارجی بدون محدودیت در نسبت مشارکت‌
  • آزادی کامل ورود و خروج اصل سرمایه و سود حاصل از فعالیت‌های اقتصادی
  • آزادی انتقال ارز به خارج از کشور بدون هیچگونه محدودیت
  • صدور روادید اتباع خارجی در مناطق آزاد
  • مالکیت صددرصد سرمایه‌گذاری خارجی نسبت به اعیان مستحدثه در اراضی استیجاری
  • مجهز به اسکله‌های بندری مکانیزه
  • دسترسی آسان به رود کارون به عنوان تنها رود قابل کشتیرانی ایران
  • قابلیت ترانزیت کالا میان کشورهای حاشیه خلیج فارس
  • برخورداری از امکانات مطلوب جهت حمل و نقل جاده‌ای، ریلی، دریایی و هوایی
  • دسترسی آسان به بازار کشورهای همسایه مانند عراق و کشورهای حوزه خلیج فارس
  • وجود صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی پیشرفته
  • وجود بیش از ۱۰۰ کارخانه پتروشیمی، کشتی سازی، مواد غذایی و…

 

مزایای مناطق آزاد تجاری کیش برای سرمایه‌گذاران

  • سرعت بالا در انجام امور اداری مربوط به تجارت و بازرگانی
  • عدم محدودیت در خرید، فروش و خروج ارز از کشور
  • سرمایه گذاری افراد خارجی به صورت مستقیم و بدون مشارکت افراد داخلی
  • معافیت از پرداخت مالیات تا ۱۵ سال با قابلیت تمدید
  • برخورداری از امتیاز جغرافیایی و آب و هوای نسبتا مناسب در منطقه خلیج فارس و جذب گردشگران
  • دسترسی به آب راه‌های آزاد جهانی
  • قابلیت جذب نیروی کار بدون نیاز به اخذ ویزا
  • امکان خرده فروشی و عمده فروشی کالا و محصولات برای اتباع ایرانی و خارجی
  • مجهز به ایرلاین مستقل و خطوط کشتیرانی با امکان حمل خودرو
  • وجود بندرگاه مجهز جهت واردات و صادرات کالا

 

مزایای مناطق آزاد تجاری قشم برای سرمایه‌گذاران

  • برخورداری از ۲۶۰ کیلومتر ساحل برای گسترش فعالیت‌های صنعتی
  • برخورداری از سواحل عمیق جهت تخلیه و بارگیری شناورهایی با ظرفیت بالای ۱۰۰ هزار تن
  • وجود ۱۷ میدان نفتی و گازی در اطراف جزیره قشم
  • معافیت ۱۵ ساله مالیاتی و سایر امتیازات مشترک بین مناطق آزاد ایران
  • عدم نیاز به اخذ ویزا جهت رفت و آمد اتباع خارجی
  • دسترسی به آبراه‌های آزاد بین‌المللی و قرار گرفتن در مسیر کشتیرانی بین‌المللی
  • دسترسی به بازار ایران و بازارهای خاورمیانه و آسیای مرکزی
  • نزدیکی و دسترسی آسان به بندرعباس از طریق خطوط راه آهن و فرودگاه بین‌المللی
  • ظرفیت بالا در زمینه پرورش و صادرات آبزیان

 

مزایای مناطق آزاد تجاری چابهار برای سرمایه‌گذاران

  • پل ارتباطی کشورهای آسیای میانه و جنوب شرق آسیا برای ورود به بازارهای جهانی
  • قرار گرفتن در مسیر تجاری بین خاورمیانه و آفریقا
  • هزینه‌های پایین جهت انبار کالاهای ترانزیتی و صادراتی
  • ارائه تسهیلات خاص جهت واردات کالاها
  • برخورداری از ۲ اسکله با موقعیت مناسب برای پهلوگیری کشتی‌های بالای ۱۰۰ هزار تن
  • موقعیت جغرافیایی مناسب به جهت قرار گرفتن در کنار آب‌های آزاد متصل به خشکی
  • گشایش اعتبار مستقیم از طریق بانک‌های منطقه
  • قابلیت نگهداری کالاها در انبارهای موجود با کمترین هزینه
  • تسهیلات و تخفیفات ویژه برای واردکنندگان کالا از طریق گمرک چابهار

 

مزایای مناطق آزاد تجاری انزلی برای سرمایه‌گذاران

  • مجهز به تأسیسات بندری
  • توانایی حمل و نقل دریایی، هوایی، جاده‌ای و ریلی
  • دسترسی آسان به بندرهای آستاراخان، لاگان، کراسنودسک، اکتائو و باکو
  • دسترسی آسان به بازارهای کشورهای اروپایی
  • معافیت‌های گمرکی و مالیاتی، ثبت آسان شرکت

 

مزایای مناطق آزاد تجاری ماکو برای سرمایه‌گذاران

  • وجود مرز تجاری بازرگان به عنوان بزرگ‌ترین مرز زمینی کشور و دروازه اروپا
  • دسترسی آسان به بازار کشورهای اروپایی و آسیای میانه
  • نزدیکی به بندر مرسین در دریای مدیترانه و بندر ترابزون در دریای سیاه
  • قابلیت سرمایه‌گذاری در زمینه‌های کشاورزی و تولید آبزیان
  • بهره‌مندی از معافیت‌های مالیاتی و گمرکی
  • رفت‌وآمد آسان اتباع خارجی بدون نیاز به ویزا
  • امکان ثبت شرکت و سایر ویژگی‌های مشترک بین مناطق آزاد ایران
  • حمل و نقل آسان کالا به اروپا و آسیا از طریق زمینی و ریلی

 

سخن آخر

به دلیل شرایط ویژه اقتصادی و تسهیلات گوناگون در مناطق آزاد، افراد بسیاری به شروع کسب و کار و تجارت در این مناطق فکر می‌کنند. کار و زندگی در مناطق آزاد شرایط، معایب و مزایای خاص خودش را دارد. از آن جایی که قوانین حاکم در منطقه آزاد با قوانین مناطق ویژه اقتصادی و سایر نقاط کشور متفاوت است، بهتر است قبل از تصمیم‌گیری اطلاعات خود را تا حد ممکن در مورد شرایط کسب و کار بالا ببرید.