اقتصاد سبز در دهه‌های اخیر مورد توجه بسیاری از دولت‌ها بوده است، به‌نحوی‌که سیاست‌های اقتصادی بر محیط‌زیست اثرگذارند و در مقابل نیز اقتصاد از تغییرات زیست‌محیطی تاثیر می‌پذیرد. بطوركلي، ۶۵ كشور در مسير برنامه جامع اقتصاد سبز و استراتژی های مرتبط قرار دارند. آلودگی‌های زیست‌محیطی یکی از مهم‌ترین چالش‌های جوامع است که در کشورهای پیشرفته با سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر، فناوری‌های نوین در کنترل آلودگی‌های زیست‌محیطی و بهبود کارآیی انرژی، گام‌هایی در راستای بهبود آن برداشته شده، اما در کشورهای درحال توسعه مورد توجه قرار نگرفته است. شاخص GGEI اولین شاخص مطرح شده در زمینه اقتصاد سبز است که در سال ۲۰۱۰ معرفی شد و امروزه توسط سیاست‌گذاران، سازمان‌های بین‌المللی، جوامع مدنی و بخش‌های خصوصی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه تجربه چند کشور موفق در زمینه اقتصاد سبز مورد بررسی قرار گرفته است.

فرانسه

  • براساس شاخص اقتصاد سبز جهانی در سال 2022 فرانسه رتبه چهارم را از لحاظ داشتن بهترین عملکرد در میان کشورهای جهان به خود اختصاص داده است.
  • فرانسه در می 2022 یک اوراق قرضه سبز مرتبط با تورم اضافه کرد، اولین صادرکننده مستقلی که این کار را انجام داد. معامله 4 میلیارد یورویی (4.3 میلیارد دلار) به لطف نگرانی های فزاینده سرمایه گذاران در مورد گذار سبز و افزایش تورم، دفتر سفارشی 27.5 میلیارد یورویی را به خود اختصاص داد. این اوراق با شاخص قیمت مصرف کننده اروپا نمایه می شود، به طوری که پرداخت های کوپنی به سرمایه گذاران در برابر افزایش تورم محافظت می کند. این اوراق اندکی خارج از منحنی وابسته به تورم FRTR قیمت داشت، اما پس از یک ماه به داخل حرکت کرد. دفتر سفارش شامل حدود 230 نام بود و بیش از نیمی از اوراق قرضه به سرمایه گذاران سبز اختصاص یافت. فرانسه در پایان ژوئن 2022 با 49.4 میلیارد یورو (56 میلیارد دلار) باقی مانده، بزرگترین صادرکننده اوراق قرضه سبز مستقل بود که بر روی دو اوراق قرضه و قرارداد جدید مرتبط با تورم پخش شد.
  • فرانسه با هفت میلیارد یورو وام جدید، جایگاه خود را به عنوان بزرگترین کشور انتشار دهنده اوراق قرضه سبز تقویت می‌کند. چهار سال پس از اولین وام “سبز”، فرانسه بار دیگر هفت میلیارد یورو اوراق قرضه برای تامین مالی طرح های خود در زمینه گذار انرژی و زیست محیطی انتشار داده است که تقاضای بسیار زیادی برای خرید آن وجود دارد.

اتریش:

  • براساس شاخص اقتصاد سبز جهانی در سال 2022 اتریش رتبه هفتم را از لحاظ داشتن بهترین عملکرد در میان کشورهای جهان به خود اختصاص داده است.
  • اتریش سیزدهمین عضو از بیست و هفت عضو اتحادیه اروپا است که به باشگاه اوراق قرضه سبز مستقل ملحق شد که اولین اوراق قرضه سبز خود را در ماه مه 2022 قیمت گذاری کرد. مدت قرارداد 4 میلیارد یورویی (4.3 میلیارد دلار) 27 سال بود. این اوراق پیشنهاداتی را به 25 میلیارد یورو جذب کرد که 6.25 برابر معامله را پوشش داد. این اسپرد در بازار اولیه 3 واحد بر ثانیه کاهش یافت و اداره مدیریت بدهی اتریش به گرینیم 2.5 واحد در ثانیه اشاره کرد. مشارکت سرمایه‌گذاران سبز قوی بود و 70 درصد از تخصیص‌ها به سرمایه‌گذارانی اختصاص یافت که خود را سبز یا مسئول اجتماعی توصیف می‌کردند.
  • اتریش بیش از 5 میلیارد یورو هزینه سبز در سال شناسایی کرده است، بنابراین به طور منطقی می توان انتظار داشت که به بازار بازگردد. چارچوب تامین مالی سبز آن در آوریل 2022 منتشر شد و شامل هشت دسته پروژه واجد شرایط مطابق با شش هدف زیست محیطی طبقه بندی اتحادیه اروپا بود.

اندونزی:

  • اندونزی بزرگترین صکوک جهانی خود را در ماه می 2022 قیمت گذاری کرد که شامل یک قسط پنج ساله وانیل به ارزش 1.75 میلیارد دلار و یک 5 میلیارد دلار سبز ده ساله است. معامله دلار مورد توجه سرمایه گذاران زیادی قرار گرفت و بخش سبز پیشنهادات 225 سرمایه گذار را به مبلغ 5.1 میلیارد دلار و 3.4 برابر پوشش داد. این اسپرد در طول کتاب‌سازی 40 بیت در ثانیه کاهش یافت و با یک حق بیمه نسخه جدید قیمت گذاری شد. در بازار ثانویه، اوراق پس از 7 روز 13 درصد و پس از 28 روز 17 درصد سفت شده بود. اندونزی اکنون پنج دلار صکوک سبز مستقل با حجم کل 5 میلیارد دلار قیمت گذاری کرده است.
  • شرکت دولتی SMI که در حوزه تامین مالی پروژه های زیرساختی در اندونزی فعالیت می کند، اقدام به عرضه عمومی اوراق قرضه سبز ( با حجم پانصد میلیارد روپیه) و صکوک مضاربه (با حجم هزار میلیارد روپیه) در بورس اوراق بهادار اندونزی نمود. منابع حاصل از انتشار اوراق قرضه سبز SMI جهت تامین مالی چندین پروژه از قبیل: توسعه خط ریلی مترو، نیروگاه های برق آبی، تسویه آب و انرژی های تجدید پذیر در سراسر اندونزی مورد استفاده قرار می­گیرد.
  • دولت اندونزی در اوایل سال 2018 صکوک سبز بین المللی به ارزش 1.25 میلیارد دلار منتشر نمود که منابع حاصل از آن صرف تامین مالی پروژه هایی در حوزه های: انرژی های تجدید پذیر، گردشگری سبز و مدیریت پسماندها در این کشور شد. صکوک سبز مالزی از مزیت مالیاتی برخوردار است؛ یعنی سود و معامله این اوراق مشمول مالیات کمتری نسبت به دیگر انواع صکوک در این کشور می‌شوند.
  • لازم به ذکر است که در بازار جهانی، نوع مشابه صکوک سبز یعنی اوراق قرضه سبز حدود یک دهه است که جهت تامین مالی پروژه‌های دوستدار محیط زیست منتشر می‌شود. انتشار اوراق قرضه سبز که از مزیت‌های مالیاتی برخوردار هستند در سال 2007 توسط بانك جهانی و بانك سرمايه‌گذاری اروپا آغاز شد و عرضه این اوراق در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است.

 مالزی:

استفاده مالزی از صکوک برای پروژه‌های زیست محیطی

  • مالزی در اولین دور از فروش اوراق قرضه سبز اسلامی (صکوک سبز)، ۴,۵ میلیارد رینگیت (۹۷۰ میلیون دلار) جمع آوری کرد تا به جمع کشورهایی که به تأمین مالی پایدار برای پروژه‌های زیست محیطی روی آورده‌اند، اضافه شود. زعفرالعزیز، وزیر دارایی مالزی در بیانیه‌ای اعلام کرد: این عرضه گواهی بر تلاش‌های دولت در پیشبرد اقدامات اقلیمی و همچنین تسریع روند گذار به سوی دستیابی به کشوری مرفه، فراگیر و پایدار است. بر اساس این بیانیه، مؤسسات مالی محلی نیمی از اوراق را به خود اختصاص دادند و پس از آن سرمایه‌گذاران نهادی با ۳۸,۴ درصد، بیمه‌ها با ۷.۲ درصد و سرمایه‌گذاران خارجی با ۴.۱ درصد قرار گرفتند.
  • مالزی در سال‌های اخیر و با استفاده از سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف تأمین مالی اسلامی از جمله صکوک، پروژه‌های مختلفی را در بخش‌های مختلف از جمله انرژی‌های تجدیدپذیر و حفاظت از محیط زیست پیش برده است.